Nhiều khó khăn nhưng TPHCM quyết tâm trở thành trung tâm tài chính

19/10/2019 3:15 PM

(Chinhphu.vn) - Hạ tầng quá tải và xuống cấp, quy mô nền kinh tế còn nhỏ, các nguồn lực phát triển hạn chế… nhưng theo Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong, Thành phố không chùn bước, quyết tâm trở thành một trung tâm tài chính của khu vực và thế giới. Hợp sức, dồn năng lượng cho đầu tàu tăng tốc

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: VGP/Thu Lê

Chính sách chưa tạo điều kiện phát triển

Tại Diễn đàn Kinh tế TPHCM năm 2019 được tổ chức ngày 18/10, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong khẳng định mô hình tăng trưởng của các đô thị phần lớn dựa vào thị trường tài chính và việc hình thành nên một TTTC quốc tế là xu thế tất yếu của thời đại, là quá trình bắt buộc phải trải qua khi trở thành thành phố toàn cầu.

Ngay từ năm 2002, nhằm bắt kịp với xu thế thời đại, TPHCM đã có khát vọng trở thành TTTC của khu vực và từng bước hội nhập toàn cầu. Do đó, ngay từ năm 2001, thị trường tài chính đã được xác định là một trong 9 ngành dịch vụ chủ yếu của Thành phố và từ năm 1998, Sở Giao dịch chứng khoán đã được thành lập tại Thành phố.

Theo TS.Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright (Đại học Fulbright Việt Nam), TPHCM hiện tại đã khẳng định được vị thế đầu tàu kinh tế của cả nước khi chỉ chiếm 9,4% dân số nhưng lại đóng góp tới 13,9% xuất khẩu; 24% GRDP; 26,6% thu ngân sách; 27,2% vốn huy động; 28,1% dư nợ cho vay; 51,8 % số doanh nghiệp cả nước.

Đối với Vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ (đóng góp 45% GDP, 40% xuất khẩu, 42% thu ngân sách, 45% đầu tư FDI, 46% tỷ trọng dịch vụ; 52% số lượng DN; 65% kiều hối; và 94% giá trị vốn hoá thị trường chứng khoán) TPHCM cũng giữ có vai trò là động lực chủ chốt.

Bên cạnh đó, Thành phố đang ở vị trí đắc địa, khi chỉ với bán kính 3 giờ bay có thể đi tới thủ đô của các quốc gia và các TTTC lớn trong khu vực. Thành phố đang có sự phát triển năng động trong bối cảnh thể chế ổn định, kinh tế tăng trưởng tốt, các yếu tố lạm phát, tỷ giá được kiềm chế ở mức thấp.

Mặc dù vậy, TS.Vũ Thành Tự Anh cũng cho rằng, TPHCM đang có xuất phát điểm thấp trong "cuộc đua" với các thành phố khác. Thành phố hiện mới đứng thứ 55 về thu hút thương mại và 128 về quy mô kinh tế của các thành phố trên thế giới.

Và trong khi chiếm hơn một nửa số doanh nghiệp cả nước, đóng góp một phần tư thu ngân sách nhưng tỷ lệ ngân sách được giữ lại ngày càng giảm khiến TPHCM không còn động lực phát triển. Các chính sách thuế và phí đều ở tầm quốc gia và chưa tạo điều kiện cho sự phát triển năng động của thị trường tài chính.

Không chùn bước trước thách thức

Giải thích lý do TPHCM chưa trở thành một TTTC dù mục tiêu đề ra trước đó gần 20 năm, Chủ tịch Nguyễn Thành Phong cho rằng, do Thành phố có xuất phát điểm thấp, đồng thời, việc trở thành TTTC là một quá trình phức tạp, khó khăn.

Theo ông Phong, trong số 400.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động trên địa bàn, có hơn 98% doanh nghiệp vừa và nhỏ; bình quân cứ 5 năm dân số tăng thêm 1 triệu người, trong khi mật độ đường giao thông, nhà ở không theo kịp. Không những thế, tỷ lệ ngân sách Thành phố được giữ lại giảm từ mức 26% giai đoạn 2007 - 2010 xuống còn 18% giai đoạn 2017 - 2020.

Cùng với đó, quá trình tái cơ cấu thị trường tài chính còn chậm, quy mô thị trường chứng khoán còn nhỏ so với các đô thị trong khu vực, tỷ trọng vốn hóa của thị trường chứng khoán trên GRDP của Thành phố còn thấp, mới đạt 52%, trong khi tại Singapore là 243%, tại Kula Lumpur là 143%, tại Bangkok là 120% và tại Manila là 92%…

Những điều này làm cho tình trạng khan hiếm nguồn lực phát triển vốn đã khó khăn càng trở nên trầm trọng, khiến cho tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm sút, cơ sở hạ tầng quá tải và xuống cấp, môi trường sống trở nên ô nhiễm và thiếu an toàn.

Dù vậy, Chủ tịch UBND TPHCM khẳng định: "Những hạn chế đó không làm Thành phố chùn bước mà càng thôi thúc thành phố mơ ước và khát vọng cao hơn, khát vọng mãnh liệt để Thành phố phát triển nhanh và bền vững hơn".

Hơn nữa, theo ông Phong, khi Thành phố tiến lên thì các đô thị khác cũng tiến lên trong môi trường cạnh tranh toàn cầu. "Do vậy, Thành phố tự xác định trách nhiệm của mình phải nỗ lực nhiều hơn, đặc biệt là phải đổi mới sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ hơn để tích lũy tài lực, nâng tầm trình độ phát triển của nền kinh tế và rút ngắn thời gian hình thành TTTC quốc tế", ông Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, TPHCM cũng hy vọng được Chính phủ xem xét đưa Đề án phát triển TPHCM trở thành TTTC khu vực và quốc tế trở thành Đề án trọng điểm quốc gia, đây là điều kiện tiên quyết giúp Thành phố thực hiện thành công Đề án, đây còn là cơ sở quan trọng để Thành phố chuyển từ mô hình phát triển từ chiều rộng sang chiều sâu trong bối cảnh nguồn thu ngân sách Thành phố còn phụ thuộc nhiều vào tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là nguồn lực đất đai.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Diễn đàn. Ảnh: VGP/Thu Lê

Cần có lộ trình

Theo TS.Vũ Thành Tự Anh, TPHCM nên định hướng phát triển theo từng bước, trước mắt là TTTC quốc gia, sau đó phát triển thành TTTC khu vực, và sau cùng mới hướng tới TTTC quốc tế.

“Đây là cuộc đua đường trường, cần giữ sức bền, chứ không phải là chạy nước rút. Vấn đề then chốt là giữ được tốc độ tăng trưởng bền vững liên tục, thị trường tài chính ổn định, làm tiền đề cho sự phát triển của Thành phố”, ông Vũ Thành Tự Anh khẳng định.

Vị chuyên gia cho rằng với việc lấy Thủ Thiêm làm trung tâm, TPHCM nên xem xét các vấn đề giao thông công cộng, giao thông liên kết nội vùng và quốc tế nhằm giảm thiểu ách tắc giao thông, tận dụng lợi thế địa lý của Thành phố để kết nối với các trung tâm kinh tế, tài chính hàng đầu khu vực.

Còn theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, trong chiến lược phát triển thành TTTC, TPHCM nên cập nhật xu hướng của các TTTC hiện đại- trở thành “Thành phố tài chính”, không chỉ có các công sở đơn điệu mà còn phải là nơi đáng sống, nơi làm việc lý tưởng của công dân toàn cầu. Điều này cũng góp phần thu hút nhân tài về với Thành phố, muốn vậy phải xây dựng được hạ tầng tài chính, giao thông hiện đại, mang tính kết nối, tháo gỡ các nút thắt ùn tắc, ngập úng; xây dựng môi trường sống an toàn, chất lượng cao…

“Tương lai Thành phố tài chính TPHCM nếu liên kết được với Thành phố sân bay Long Thành, sẽ tạo thành động lực tăng trưởng rất mạnh cho đất nước”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

Bí thư Thành Ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, Thành phố sẽ hoàn chỉnh và trình Chính phủ đề án xây dựng TPHCM thành TTTC khu vực và quốc tế vào quý 2/2020.

Trong thời gian này, Thành phố sẽ thực hiện đồng thời các nhiệm vụ: Hoàn chỉnh quy hoạch cụ thể TTTC, khởi động dự án đào tạo nhân lực chất lượng cao, Thành phố cũng sẽ làm việc với các doanh nghiệp lớn, các “sếu đầu đàn” mời gọi họ về đầu tư, đồng thời đẩy mạnh hoàn thiện hạ tầng viễn thông, số hoá cơ sở dữ liệu phục vụ mục tiêu trở thành đô thị thông minh.

Thu Lê

Top