Phát triển Kinh tế đêm TPHCM: Nỗi lo thiếu bản sắc

17/10/2020 7:28 PM

(Chinhphu.vn) - Là một trong 10 tỉnh, thành phố được Thủ tướng cho phép thí điểm tổ chức hoạt động dịch vụ ban đêm đến 6h sáng hôm sau, TPHCM đang đứng trước nỗi lo thiếu những sản phẩm đậm bản sắc hấp dẫn du khách.

Phố đi bộ Bùi Viện, còn gọi là khu phố Tây, phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1 luôn nhộn nhịp hằng đêm trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra. Ảnh: VGP

Chỉ  có 10% du khách “đồng ý” quay lại

Trong những năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) được đánh giá là “thành phố không ngủ”. Du khách đến Thành phố có nhiều lựa chọn để trải nghiệm các sản phẩm du lịch ban đêm, từ không gian vui chơi ở các tuyến phố đi bộ, quán cà phê, nhà hàng, quán bar, đến các câu lạc bộ đêm, các show diễn nghệ thuật... với tần suất 7 đêm/tuần.

Trả lời Báo Điện tử Chính phủ, bà Nguyễn Thị Ánh Hoa, Giám đốc Sở Du lịch TPHCM cho biết, các sản phẩm du lịch - dịch vụ phục vụ kinh tế đêm của TPHCM hiện được tập trung ở 3 nhóm sản phẩm. Nhóm thứ nhất là những sản phẩm du lịch gắn với khám phá nét văn hóa cộng đồng đô thị về đêm tập trung ở các tuyến phố. Trong đó, phải kể đến là Phố đi bộ Bùi Viện, Nguyễn Huệ… Đến với Phố đi bộ Bùi Viện, du khách có thể thưởng thức ẩm thực đa dạng. Qua đó, tìm hiểu nét văn hóa đời sống người dân đô thị về đêm. Từ tháng 7/2020, dịp cuối tuần các hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật truyền thống và tổng hợp đã được tổ chức tại phố này.

Bên cạnh  đó, các phố chuyên doanh khác cũng thu hút nhiều du khách như: Phố ẩm thực; Phố Đông y; Phố vàng, bạc, đá trang sức; Phố lồng đèn và các quán bar, câu lạc bộ, quán cafe..  

Nhóm thứ 2 thuộc về các sản phẩm du lịch đường thủy. Theo đó, khách du lịch có thể ngồi các tàu nhà hàng vừa ngắm cảnh sông nước Sài Gòn về đêm vừa thưởng thức ẩm thực, văn nghệ gắn với các hoạt động tại Bến Bạch Đằng. Du khách cũng có thể tham gia đi thuyền ở tuyến du lịch đường thủy nội đô trên Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè ngắm phố thị lên đèn, lịch sử của những cây cầu bắc ngang qua kênh, thưởng thức ẩm thực và hoạt động nghệ thuật trên tàu về đêm.

Và nhóm sản phẩm thứ 3 là các chương trình nghệ thuật như: À Ố Show, Rối nước, hay hệ thống sân khấu kịch, ca nhạc, rạp chiếu phim,…

Hiện nay, chiến lược phát triển du lịch TPHCM đến năm 2030 đã được thông qua, trong đó xác định TPHCM cần tập trung vào 7 sản phẩm, quy về 3 nhóm: Nhóm sản phẩm cốt lõi gồm văn hóa - lịch sử, ẩm thực, mua sắm; nhóm sản phẩm tạo sự khác biệt gồm sản phẩm du lịch về thiên nhiên, dã ngoại ngoài trời, sản phẩm liên quan đến "Hoạt động về đêm và Giải trí"; nhóm sản phẩm tiềm năng gồm sản phẩm du lịch liên quan đến " Y tế và Chăm sóc Sức khỏe", sản phẩm du lịch liên quan đến MICE.

Theo bà Nguyễn Thị Ánh Hoa, “hoạt động về đêm và giải trí” là sản phẩm có thể tạo sự khác biệt cho kinh tế đêm của TPHCM so với các tỉnh, thành phố khác. Bởi nếu không có các hoạt động liên quan đến văn hóa nghệ thuật, ẩm thực, mua sắm thì hoạt động về đêm sẽ rất nghèo nàn. Bà Hoa cũng cho biết, ngành du lịch TPHCM đang ấp ủ kế hoạch triển khai Chiến lược phát triển du lịch TPHCM đến năm 2030, xây dựng Thành phố trở thành trung tâm cho các hoạt động du lịch về đêm, với nhiều giải pháp phát triển sản phẩm du lịch ẩm thực, mua sắm, giải trí và hoạt động về đêm.

Quá trình khảo sát thực hiện Chiến lược phát triển du lịch Thành phố đến năm 2030 cho biết, sản phẩm du lịch giải trí và hoạt động về đêm là một trong 3 sản phẩm du lịch thu hút du khách quan tâm nhất, bên cạnh sản phẩm du lịch văn hóa - lịch sử và ẩm thực. Đồng thời, trong Bảng xếp hạng các thành phố có “Hoạt động về đêm tốt ở châu Á năm 2019” của trang web Nodmalist.com (cộng đồng uy tín chuyên phân tích và đánh giá các thành phố cho mục đích du lịch), TPHCM xếp hạng 19 ở châu Á và hạng 3 trong số những điểm đến lớn ở Đông Nam Á, là thành phố nổi bật nhất về mặt giải trí của Việt Nam. Những kết quả nêu trên phần nào đã chứng minh được những đóng góp nhất định của sản phẩm du lịch giải trí, về đêm của Thành phố.

Tuy vậy, bà Nguyễn Thị Ánh Hoa cũng thừa nhận: “Dù đã có nhiều nỗ lực, song các sản phẩm du lịch về đêm ở Thành phố nhìn chung còn chưa thật sự phong phú, đa dạng, vấn đề an ninh trật tự còn phức tạp. Số liệu khảo sát cũng chỉ ra rằng chỉ có 15% khách du lịch chắc chắn sẽ giới thiệu TPHCM cho bạn bè và gia đình của họ và 10% chắc chắn sẽ quay lại vì sự hấp dẫn của hoạt động giải trí và hoạt động về đêm”.

Lĩnh vực kinh doanh dịch vụ, du lịch tại TPHCM nói riêng và Việt Nam nói chung được kỳ vọng sớm khôi phục trở lại. Ảnh: VGP

Sản phẩm chưa xứng tầm, thiếu bản ngã

Từng đến TPHCM tham quan, mua sắm, ông Hồ Viết Hoài (Hà Nội) cho biết: TPHCM đã có nhiều sản phẩm du lịch đêm, có hệ thống nhà hàng, các quán bar, có những địa chỉ xem phim… Nhưng để “nói” về sản phẩm đặc trưng của TPHCM thì ông Hoài vẫn “không biết đó là gì”. “Tôi thấy bối rối khi giới thiệu cho ai đó về TPHCM. Đến TPHCM để nghe nhạc, để mua sắm, để vui chơi, để chăm sóc sức khỏe… hay để làm gì? Câu hỏi này rất khó trả lời với tôi cũng như rất nhiều du khách khác, dù chúng tôi là khách du lịch nội địa”. Vì thế, ông Hoài mong chờ trong tương lai TPHCM sẽ có những sản phẩm đặc sắc hơn, sản phẩm ban đêm phải là những sản phẩm đáng mong đợi, nên được phân theo từng khu để du khách có thể có cái để nhớ.

Trên thực tế, theo các công ty du lịch, sản phẩm về đêm được cho sẽ giúp nối dài doanh thu cho các đơn vị lữ hành, thậm chí có khi chiếm đến 7 phần để du khách móc hầu bao. Tuy vậy, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT công ty Vietraval, nhận xét sản phẩm phục vụ du khách tại TPHCM về ban đêm thực sự chưa xứng với tầm vóc văn minh, hiện đại, chưa giới thiệu được bản sắc bản ngã. “TPHCM đang muốn xây dựng khu phố đi bộ lớn nhưng định hướng các tầng văn hóa, các sản phẩm văn hóa trên các tuyến đó là chưa đủ. Không thể biến tuyến phố đi bộ thành tuyến phố đi nhậu được. Nếu xét về giải trí, TPHCM hiện nay chỉ chú trọng về phim, văn hóa biểu diễn quần chúng rộng rãi chưa có đất sống. Chúng ta muốn có những khu sân khấu dành riêng cho giới trẻ, nhóm nhạc sinh viên… Nội dung chương trình biểu diễn cần tính toán lại với những thiết chế riêng để tạo ra những không gian văn hóa đặc trưng của TPHCM - Sài Gòn. Tôi không hiểu sao những nét dân cư sinh hoạt tại chỗ ở TPHCM chưa được khai thác. Chợ Lớn, Chợ Bến Thành 6h đã đóng cửa, bên cạnh đó mọc ra những chợ chồm hỗm rất không có văn hóa… Chúng ta cần các khu chợ nổi tiếng được mở bán đến 9h tối, giúp du khách và người dân có chốn để mua sắm, chi tiêu”.

Còn đối với ông Nguyễn Văn Mỹ, Giám đốc Công ty du lịch Lửa Việt, TPHCM cần định hướng phát triển sản phẩm kinh tế đêm không chỉ dành cho du khách nước ngoài, trong nước mà cần xuất phát từ nhu cầu của người dân địa phương. Các nước khởi đầu kinh tế đêm từ các dữ liệu điều tra xã hội học và những chính sách ưu đãi để các đầu tư cân nhắc, chọn lựa phướng án kinh doanh hiệu quả. Vì thế, TPHCM phải tùy thực tế vùng miền, địa phương để có loại hình kinh tế đêm tương thích, không thể làm giống nhau, phải đậm đà bản sắc riêng để kéo và giữ khách ở lại.

TPHCM cần phải có sự học hỏi và tìm ra cách làm những khu chợ đêm phù hợp. Ví dụ, chợ đêm ở Siem Reap (Campuchia), Chiang Mai (Thái Lan) là cả khu vực liên hoàn rộng lớn. đường kính hơn  cây số. Chợ đêm Chiang Mai có những khu vực là lề đường, có lối đi ở giữa, hai bên là quầy sạp, quay lưng ra mặt đường. Khách muốn mua gì, phải gởi xe, đi vào lối giữa. Lòng đường xe cộ vẫn lưu thông bình thường. Chợ đêm các nước là cả tổ hợp chứ không giới hạn vài đoạn đường. Đài Loan, dân số chưa tới 25 triệu nhưng có cả trăm chợ đêm lớn nhỏ. Đó là không gian để người dân địa phương và du khách dạo chơi, ăn uống, mua sắm, giải trí, thư giãn, gặp gỡ bạn bè như những công viên văn hóa đúng nghĩa. Từ già đến trẻ, ai cũng có thể tham gia và trải nghiệm, rất bình thường như một phần tất yếu của cuộc sống.

TPHCM cũng cần cân nhắc đến hoạt động chơi bài, mở casino. Vì chơi bài, casino là giải trí, đóng góp mức thuế khủng, đóng góp ngân sách lớn. Casino không làm phức tạp thêm tình hình an ninh, trật tự xã hội, nếu được quản lý khoa học. Thậm chí còn chấm dứt vấn nạn chơi bài, cả độ lén lút; vừa thất thu thuế, vừa vây bắt nguy hiểm. Nhưng kinh tế đêm không chỉ có casino. Càng không thể mở casino đại trà. Dù không có casino, du lịch Thái Lan vẫn dẫn đầu Asean và xếp thứ 10 về lượng khách, xếp thứ 4 về doanh thu của thế giới. Không có casino nội địa, chính phủ Thái khuyến khích các nhà đầu tư Thái mở casino bên kia biên giới các nước láng giềng, lợi nhuận vẫn về tay người Thái.

“Làm kinh tế đêm không khống chế thời gian hoạt động mà tùy thuộc vào người mua. Thường là từ 17h cho đến lúc nào vãn khách. Kinh tế đêm hay ngày cũng phải tuân thủ nguyên tắc - Chọn giống - Gieo hạt - Nảy mầm - Phân nhánh - Thành vườn. Làm gì cũng cần thời gian chuẩn bị với sự hợp lực của xã hội, sự đồng thuận của cộng đồng; nhất là những khu vực ồn ào. Cư dân sẵn sàng dời chỗ ở, trực tiếp tham gia hoặc cho thuê làm kinh tế đêm vì cả cư dân, nhà đâu tư, nhà nước đều cùng có lợi. Không thể  để cư dân ở chung với các Pub Street, các hộp đêm, những cửa hàng nhộn nhịp thâu đêm suốt sáng”, ông Mỹ góp ý.

Mỹ Dung

Top