"Người bán phở bị khởi tố” được ủng hộ mạnh mẽ

Ông Nguyễn Văn Tấn-chủ quán phở bị khởi tố vì hành vi kinh doanh trái phép - Ảnh VNN

Trên báo chí, các ý kiến luật sư như luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch - Đoàn luật sư TP.HCM, Luật sư  Nguyễn Duy (Công ty Luật TNHH MTV Duy Nguyễn, TP.HCM), Luật sư Nguyễn Kiều Hưng… đều cho rằng chưa đủ cơ sở để tiến hành khởi tố hình sự đối với ông Nguyễn Văn Tấn.

Lý do là căn cứ điều 159 Bộ luật Hình sự năm 1999, hành vi của ông Tấn chưa đủ yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự, các biên bản xử phạt của Trưởng Công an huyện Bình Chánh chỉ xử phạt về các hành vi khác nhau, không có sự tái phạm trên cùng một hành vi.

Các luật sư cũng nhắc đến Hiến pháp 2013 đã thể hiện rõ tư tưởng tôn trọng và đảm bảo quyền tự do kinh doanh theo nguyên tắc người dân, doanh nghiệp được đầu tư, kinh doanh những gì pháp luật không cấm và Bộ luật Hình sự 2015 cũng đã bỏ "Tội kinh doanh trái phép”. Trong bối cảnh như vậy, hoạt động tố tụng của Công an huyện Bình Chánh là không phù hợp với chủ trương, chính sách chung.

Bên cạnh đó, các luật sư cũng chỉ ra nhiều điểm chưa ổn trong việc ban hành các quyết định của các cơ quan chức năng trong vụ việc. Luật sư Hà Hải được báo Sài Gòn Giải Phóng dẫn lời nhận định, việc Công an huyện Bình Chánh dựa vào biên bản kiểm tra lần 2, xác định ông Tấn không có giấy phép đủ điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm để xác định ông Tấn kinh doanh trái phép là không đúng.

Bởi theo Thông tư 26/2012/TT-BYT thì ông Tấn cần khoảng 150 ngày để nộp hồ sơ và được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhưng cơ quan công an lại tiến hành kiểm tra lần 2 cách lần 1 chưa đầy 1 tháng thì làm sao ông Tấn cung cấp được Giấy chứng nhận mà lại áp dụng quy định “Đã xử phạt vi phạm hành chính mà còn tái phạm”.

Còn theo Luật sư Đinh Thị Quỳnh Như, biên bản vi phạm ký sau là không đúng luật. Biên bản kiểm tra lần 1 kết thúc lúc 9 giờ 15, nhưng đến 10 giờ mới có người ký, dù người đó là ai cũng không đúng quy định. Ngoài ra, khi nhận lại bản photo thì có thêm chữ ký của anh Hoàng Sơn (được biết là cảnh sát khu vực) – người này trên thực tế hoàn toàn không tham gia khi lập biên bản nên việc ký vào biên bản là không phù hợp.

Luật sư Nguyễn Thành Công - công ty TNHH Đông Phương Luật (TP.HCM) dẫn quy định tại khoản 2 điều 6 Nghị định 185/2013, mức phạt đối với hành vi kinh doanh không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh là 10 triệu đồng. Luật sư cho rằng việc Trưởng Công an huyện Bình Chánh tự ý xử phạt thêm 4 hành vi khác trong khi biên bản kiểm tra chỉ ghi nhận 1 hành vi vi phạm rồi ra quyết định xử phạt lên đến 17 triệu đồng là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật.

Nguy cơ triệt tiêu động lực kinh doanh

TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, Trưởng ban Thư ký Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư cho biết, qua quá trình rà soát việc thực thi Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, Tổ công tác đã thấy có những biểu hiện pháp luật chưa được thực thi nghiêm túc, nhưng đem ra xử lý hình sự hoạt động kinh doanh mà pháp luật không cấm như thế này là trường hợp hy hữu.

“Chúng ta đã có 30 năm cải cách, chuyển sang nền kinh tế thị trường; sau quá trình bàn thảo hết sức cặn kẽ trong Chính phủ, trong Quốc hội, luật pháp hiện đã quy định rất rõ việc tự do kinh doanh tất cả những gì pháp luật không cấm. Ngay cả khi chưa đăng ký kinh doanh thì việc bán phở vẫn hoàn toàn hợp pháp”, ông Cung được báo chí dẫn lời.

Còn ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI cho rằng vụ việc là rất đáng lo ngại. Người dân phải có quyền tự do mưu sinh, tự do kinh doanh, bổn phận của cơ quan nhà nước là phải bảo vệ, bảo đảm quyền quan trọng này; hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện đúng, chứ kinh doanh không phải quyền của cơ quan nhà nước để “trao”, để “cho”. Sự hạn chế kinh doanh trong một số ngành nghề, nếu có, như đặt ra giấy phép, chứng chỉ hành nghề, vốn pháp định, các quy định về an toàn, vệ sinh, môi trường... chỉ trên cơ sở duy nhất là vì lợi ích, trật tự công cộng.

“Nếu họ lo ngại vấn đề an toàn thực phẩm thì hãy để cho các cơ quan an toàn thực phẩm đến thẩm định, hướng dẫn họ làm đúng nếu họ chưa hoàn tất thủ tục hành chính. Khuyến khích được hàng chục triệu công dân làm giàu, đấy là nghĩa vụ và lợi ích lớn nhất của quốc gia. Có lẽ không có gì triệt tiêu động lực kinh doanh của người dân ghê gớm bằng những rào cản hành chính và nguy cơ hình sự hóa”, ông Tuấn chia sẻ.

Thành Đạt
(tổng hợp)