Kế hoạch thực hiện các khu vực phát triển đô thị theo TOD tuyến metro số 2

Kế hoạch nhằm mục tiêu triển khai thực hiện Kế hoạch tổ chức lập, thẩm định phê duyệt quy hoạch các khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng phát triển theo Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM, Nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.Hà Nội và TPHCM.

Các khu vực TOD sẽ được xác định trong bán kính 1.000m tính từ tâm nhà ga

Đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế thông qua quá trình đánh giá hiện trạng và quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, thu hồi đất, thực hiện tái định cư, tạo quỹ đất để triển khai thí điểm thực hiện các dự án cải tạo chỉnh trang, đầu tư phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ… theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD).

Về phạm vi nghiên cứu: Tổ chức lập quy hoạch các khu vực TOD tập trung vào các khu vực xung quanh 12 nhà ga của tuyến Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương), từ ga trung tâm Bến Thành đến Depot Tham Lương.

Ranh giới khu vực TOD bao gồm nhà ga, đề-pô và vùng phụ cận được xác định đến ranh các thửa đất nằm trong phạm vi bán kính 1.000m tính từ tâm quy ước của nhà ga, Depot. Trường hợp xác định ranh giới khu vực TOD có phát sinh thửa đất có một phần diện tích nằm trong phạm vi bán kính 1.000m tính từ tâm quy ước của nhà ga, Depot thì UBND TPHCM xem xét, quyết định việc xác định ranh giới trọn thửa đất hoặc một phần thửa đất trong khu vực TOD.

Vị trí, ranh giới, diện tích lập quy hoạch các khu vực TOD xác định trên cơ sở báo cáo rà soát quy hoạch được cơ quan thẩm quyền chấp thuận.

Các khu vực ưu tiên nghiên cứu điều chỉnh cục bộ quy hoạch TOD để triển khai thí điểm bao gồm: Depot Tham Lương, ga Phạm Văn Bạch, ga Tân Bình, ga Bảy Hiền, ga Bến Thành sau đó sẽ triển khai các khu vực còn lại.

Nội dung thực hiện gồm: Lập báo cáo rà soát quy hoạch, xác định tình trạng pháp lý đất đai, hiện trạng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đề xuất ranh giới lập quy hoạch khu vực TOD, chức năng phát triển đô thị của từng khu vực. Lập, thẩm định và phê duyệt đề cương, dự toán chi phí lập quy hoạch khu vực TOD. Tổ chức lựa chọn tư vấn lập quy hoạch. Tổ chức lập, lấy ý kiến cộng đồng dân cư, các đơn vị liên quan, thẩm định, trình phê duyệt các đồ án quy hoạch khu vực TOD.

UBND Thành phố yêu cầu việc triển khai tổ chức lập quy hoạch các khu vực TOD tuân thủ theo Nghị quyết số 38/2025/NQ-HĐND ngày 28/8/2025 của HĐND Thành phố quy định việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng tại TPHCM.

Đồng thời, nghiên cứu giải pháp quy hoạch, đầu tư cải tạo, chỉnh trang và phát triển đô thị, lấy điểm kết nối giao thông đường sắt đô thị làm điểm tập trung dân cư, kinh doanh dịch vụ thương mại, văn phòng trong khoảng cách đi bộ đến phương tiện giao thông công cộng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, công trình công cộng, sức khoẻ cộng đồng, giảm phương tiện giao thông cơ giới cá nhân, giảm phát thải gây ô nhiễm môi trường, kết hợp với bảo tồn và phát huy giá trị văn

Các tuyến metro phải được quy hoạch theo tư duy TOD ngay từ đầu

Trong bối cảnh các đô thị lớn tại Việt Nam, đặc biệt là TPHCM đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với nhiều chủ trương chiến lược về quy hoạch và phát triển hạ tầng. Mô hình đô thị TOD (Transit-Oriented Development) đang trở thành một trong những định hướng quan trọng nhằm xây dựng không gian sống hiện đại, bền vững và hiệu quả hơn.

Tại TPHCM, khi đưa tuyến metro số 1 vào hoạt động, thì Thành phố nhanh chóng triển khai tuyến metro số 2.

KTS Ngô Viết Nam Sơn cho rằng: Trong bối cảnh TPHCM định hướng mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị lên hơn 1.000 km, việc tích hợp đa ngành và thu hút hợp tác công - tư trở nên cấp thiết. TOD không chỉ tối ưu hóa quỹ đất và giảm phụ thuộc vào phương tiện cá nhân, mà còn tạo ra hệ sinh thái sống thân thiện, tiện lợi cho người đi bộ quanh các nhà ga. TPHCM thành siêu đô thị sau sáp nhập, các tuyến metro tiếp theo phải được quy hoạch theo tư duy TOD ngay từ đầu.

KTS Ngô Viết Nam Sơn nhấn mạnh mô hình đô thị TOD chỉ có thể phát huy hiệu quả khi được triển khai trên nền tảng pháp lý rõ ràng và quy hoạch tích hợp ngay từ đầu. Theo ông, quỹ đất hai bên các tuyến metro cần có cơ chế pháp lý minh bạch, làm cơ sở cho công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và tái phát triển đô thị.

Lê Anh