Tháo 'điểm nghẽn' GPMB, thúc tiến độ dự án Vành đai 3 và cao tốc TPHCM-Mộc Bài

Báo cáo nhanh tại công trường dự án Vành đai 3, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM Lê Ngọc Hùng cho biết, dự án có tổng chiều dài 76,34 km, tổng vốn đầu tư 75.378 tỷ đồng, đi qua TPHCM, Đồng Nai và Tây Ninh. Đến nay, công tác giải phóng mặt bằng đã hoàn tất 100%. Các gói thầu xây lắp chính đang triển khai, trong đó DATP1 đạt 58,7%, DATP3 đạt 47,0%, DATP5 đạt 45,6% và DATP7 đạt 81,9% giá trị hợp đồng. Theo kế hoạch, đến tháng 12 sẽ thông xe 24,1 km cao tốc (14,7 km tại TPHCM, 6,4 km tại Long An). Toàn tuyến dài 76,3 km dự kiến thông xe vào ngày 30/6/2026.

Còn theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM, dự án thành phần 3 bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao tốc TPHCM - Mộc Bài đoạn qua TPHCM có chiều dài khoảng 24,7 km đi qua địa bàn 5 xã gồm xã Phú Hòa Đông, Nhuận Đức, Thái Mỹ, Củ Chi, Tân An Hội. Tổng diện tích bị ảnh hưởng khoảng 220,097 ha với 2.189 trường hợp bị thu hồi.

Cụ thể, xã Phú Hòa Đông ảnh hưởng khoảng 1.156 trường hợp; xã Nhuận Đức ảnh hưởng khoảng 669 trường hợp; xã Thái Mỹ ảnh hưởng khoảng 255 trường hợp; xã Củ Chi ảnh hưởng khoảng 77 trường hợp và xã Tân An Hội ảnh hưởng khoảng 32 trường hợp.

Tính đến ngày 23/9, có 3 xã đã hoàn thành việc xác nhận nguồn gốc, tình trạng pháp lý nhà, đất và tài sản gắn liền với đất (xã Tân An Hội và Củ Chi, xã Thái Mỹ). Hai xã Phú Hòa Đông, Nhuận Đức đang tiếp tục thực hiện công tác xác nhận nguồn gốc, tình trạng pháp lý nhà, đất và tài sản gắn liền với đất.

Về dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư phục vụ cao tốc TPHCM - Mộc Bài và các dự án công ích tại xã Phạm Văn Cội (huyện Củ Chi cũ), ngày 24/1/2025, UBND TPHCM ban hành Quyết định 338/QĐ-UBND giao nhiệm vụ lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư. Đến ngày 10/6/2025, UBND Thành phố tiếp tục ban hành Quyết định 2879/QĐ-UBND phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Ngày 11/8/2025, Ban Quản lý dự án huyện Củ Chi đã có báo cáo 798/BC-BQL về tiến độ, dự kiến thời gian thực hiện toàn bộ dự án khoảng 525 ngày, hoàn thành và đưa vào sử dụng ngày 7/12/2026.

Thành lập Ban chỉ đạo CPMB tại các xã

Sau khi đi kiểm tra và nghe các đơn vị báo cáo tiến độ thực hiện hai dự án, tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được nhìn nhận nguyên nhân làm chậm tiến độ các dự án hạ tầng trên địa bàn thành phố trong thời gian qua là công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) và tái định cư. Đây là điểm nghẽn lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ phát triển chung của địa phương. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải có sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ từ các cấp chính quyền, đồng thời triển khai các giải pháp linh hoạt, hiệu quả, đảm bảo đúng tiến độ đề ra.

Trước hết, người đứng đầu chính quyền TPHCM yêu cầu các xã thành lập ngay Ban Chỉ đạo công tác GPMB và các tổ tuyên truyền, vận động nhân dân bàn giao mặt bằng. Việc này phải hoàn thành trong tháng 10 - 11 để đến tháng 12 có thể tổ chức chi trả tiền đền bù cho người dân.

Trong công tác điều hành, chính quyền cơ sở phải phát huy tính chủ động, linh hoạt, không máy móc tuần tự từng bước mà cần triển khai song hành nhiều phần việc để rút ngắn thời gian. Cùng với đó, cần tăng cường lực lượng chuyên môn từ các sở ngành về hỗ trợ cho địa phương, đặc biệt là trong lĩnh vực quy hoạch, khoáng sản, môi trường. Đến tháng 6/2026 phải hoàn tất bố trí tái định cư, tạo điều kiện để người dân ổn định đời sống.

Đối với các dự án cao tốc TPHCM - Mộc Bài, Chủ tịch UBND TPHCM yêu cầu trong quý I/2026 phải khởi công gói thầu chính của tuyến đường; trong tháng 11 không chỉ khởi công cầu vượt Tỉnh lộ 8 mà phấn đấu khởi công nhiều hạng mục khác của dự án. Dự án đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài tuy chậm tiến độ 3 tháng nhưng đến tháng 12 phải được khởi công.

Về dự án đường Vành đai 3 đoạn trên cao phía Đông, phải thông xe đưa vào phục vụ vào tháng 12 này. Đối với đoạn phía Tây, thông xe kỹ thuật và hoàn thành đưa vào sử dụng vào tháng 4/2026.

Về tái định cư, ông Được yêu cầu cần bổ sung ít nhất 5 cán bộ chuyên môn quy hoạch để hỗ trợ thực hiện khu tái định cư, đồng thời các xã phải sớm thông qua nghị quyết về chính sách tái định cư và GPMB. Công an được giao quản lý chặt chẽ tình trạng "cò" hồ sơ, cò khiếu kiện, tránh gây mất trật tự xã hội và cản trở quá trình giải ngân.

Vũ Phong