Thúc đẩy giải pháp xanh trong nông nghiệp bền vững từ mô hình điện mặt trời trong nông nghiệp

Hội thảo đã giới thiệu mô hình điện mặt trời nông nghiệp (ĐMT NN - Agricultural photovoltaics), hiện trạng và tiềm năng phát triển của mô hình này tại Việt Nam nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng xanh và áp dụng các thực hành nông nghiệp bền vững tại nước ta.

Tại hội thảo, đại diện Viện AMI và đại diện Viện IAE đã trình bày các kết quả nổi bật từ nghiên cứu về mô hình điện mặt trời nông nghiệp tại Việt Nam. Những thông tin nổi bật được chia sẻ tại Hội thảo Công bố Báo cáo Nghiên cứu "Hiện trạng và Tiềm năng Phát triển Điện mặt trời nông nghiệp tại Việt Nam".

Đồng thời phân tích hiệu quả kinh tế của mô hình điện mặt trời nông nghiệp mở ra nhiều tiềm năng và cơ hội phát triển cho kinh tế nông nghiệp tại Việt Nam. Khi mô hình điện mặt trời nông nghiệp được triển khai một cách đồng bộ, đây sẽ là một đổi mới cho nông nghiệp bền vững và năng lượng tái tạo, góp phần vào các mục tiêu quốc gia về phát thải ròng bằng không.

Theo đó, bằng cách kết hợp sản xuất nông nghiệp và sản xuất điện mặt trời trên cùng một diện tích đất nông nghiệp, mô hình này có thể mang đến nhiều lợi ích về kinh tế (lợi nhuận gộp từ hoạt động sản xuất nông nghiệp và từ hệ thống điện mặt trời, giảm chi phí cho năng lượng), về kỹ thuật (cung cấp nguồn điện ổn định và giá thành rẻ cho nông nghiệp, tăng năng suất vật nuôi và cây trồng ưa bóng), về xã hội (tạo thêm sinh kế, giảm xung đột giữa nhà đầu tư cho hệ thống điện mặt trời và nông dân), và về môi trường (giảm thiểu phát thải khí nhà kính, thúc đẩy áp dụng các thực hành nông nghiệp bền vững).

Hiện tại có điện mặt trời kết hợp cùng trồng trọt, điện mặt trời kết hợp cùng chăn nuôi, điện mặt trời kết hợp cùng nuôi trồng thủy sản đã và đang có nhiều mô hình tiêu biểu được triển khai tại nhiều địa phương như: Mô hình điện mặt trời nông nghiệp kết hợp với chăn nuôi gà tại Ninh Thuận; mô hình điện mặt trời nông nghiệp kết hợp với chăn nuôi tại Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long; mô hình điện mặt trời nông nghiệp thường được áp dụng với các cây trồng tại Đắk Lắk.

Tuy nhiên, việc mở rộng các mô hình này vẫn còn gặp nhiều thách thức để triển khai rộng rãi như chi phí đầu tư lớn, chưa có quy định về việc sử dụng đất đa mục đích và thiếu bằng chứng khoa học về các loại cây trồng phù hợp.

Hội thảo cũng đã đưa ra một số đề xuất, kiến nghị để mô hình điện mặt trời nông nghiệp trong thời gian tới phát triển và đem lại hiệu quả hơn nữa. 

Cụ thể, để mô hình điện mặt trời nông nghiệp được triển khai rộng rãi và duy trì bền vững, một số khuyến nghị của nhóm nghiên cứu bao gồm: Xây dựng các chương trình truyền thông, các mô hình điểm, xây dựng danh mục các sản phẩm nông nghiệp phù hợp dưới các tấm pin năng lượng mặt trời và quy trình canh tác chuẩn; xây dựng chiến lược phát triển điện mặt trời nông nghiệp phù hợp cho từng giai đoạn, hoàn thiện các cơ chế chính sách quản lý liên quan; kết nối các nhà đầu tư điện mặt trời với các chủ thể sản xuất nông nghiệp.

MT