TPHCM: Cấm xe máy khi đáp ứng đủ phương tiện công cộng

Đề án của Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải đã đưa ra nhóm 19 giải pháp tăng cường vận tải hành khách công cộng và 16 giải pháp hướng tới hạn chế xe cá nhân.

Cụ thể, đề án cho rằng, thành phố cần thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp như tăng cường xe buýt, xe buýt nhanh, metro, xe đạp công cộng, sử dụng xe buýt nhiên liệu sạch, xe buýt hỗ trợ người khuyết tật, bố trí hợp lý các điểm trung chuyển xe buýt gần các giao cắt giữa trục chính với tuyến vành đai, ứng dụng công nghệ thông tin, hệ thống vé điện tử, xây dựng bản đồ số trực tuyến….

Mặt khác cần xây dựng tuyến đường sắt kết nối Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất và Cảng hàng không quốc tế Long Thành; mở mới các tuyến buýt điện kết nối các cơ quan, tổ chức, đơn vị hành chính trên địa bàn; nhanh chóng triển khai 2 tuyến buýt đường sông (Linh Đông – Bạch Đằng và Bạch Đằng – Lò Gốm).

Về nhóm giải pháp quản lý phương tiện tận tải hành khách công cộng, trước mắt thành phố cần lập quy hoạch vận tải hành khách bằng xe taxi, xe hợp đồng đến 9 chỗ; quy định số lượng xe máy được phép đăng ký hoạt động đối với các doanh nghiệp kinh doanh như Grab, Uber; nghiên cứu quy định các tuyến phố, khu vực cấm taxi hoạt động vào giờ cao điểm và toàn bộ thời gian trong ngày.

Đối với nhóm giải pháp kiểm soát sử dụng phương tiện cá nhân, Đề án của Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải đề xuất việc quy định chủ sở hữu ô tô trên địa bàn thành phố phải mở tài khoản và lắp thiết bị phụ trợ phục vụ công tác quản lý phương tiện và điều tiết giao thông; giới hạn đăng ký mới hàng năm trên địa bàn các quận, huyện đối với ô tô con cá nhân, xe máy; quy định xe ô tô biển số chẵn đi vào ngày chẵn, biển số lẻ đi vào ngày lẻ.

Cùng với đó tiến hành thống kê số lượng xe mô tô, xe gắn máy ba bánh, bốn bánh vận tải hành khách và hàng hóa trên địa bàn, tiến tới ngưng hoạt động của các loại phương tiện này; lập đề án thu phí đối với ô tô các loại vào một số khu vực trung tâm thành phố; cấm ô tô hoạt động theo giờ, theo ngày trên một số tuyến phố…

Tình trạng kẹt xe ngày càng nghiêm trọng tại TPHCM có nguyên nhân từ gia tăng xe cá nhân. Trong ảnh: Cảnh ùn tắc giao thông diễn ra thường xuyên tại khu vực sân bay Tân Sơn Nhất. Ảnh: VGP/Nam Đàn

Đủ phương tiện công cộng mới hạn chế xe cá nhân

Góp ý kiến với đề án, TS. Lương Hoài Nam (nguyên Tổng Giám đốc hãng hàng không Jetstar), thành phố nên xác định xe buýt là loại hình chiến lược và chủ lực từ nay đến năm 2030. Với xe buýt nhanh BRT, cần phải thực hiện một cách chọn lọc, đến năm 2030 chỉ nên có 3 tuyến.

Ngoài ra, thành phố cũng cần phải có kế hoạch và chiến lược phát triển loại hình vận tải giao thông công cộng công suất nhỏ, có tính chất thu gom, phù hợp với đặc điểm thành phố có nhiều hẻm nhỏ. TS. Lương Hoài Nam dẫn chứng, ở các nước phát triển, ban đầu thị phần xe buýt luôn ở mức cao nhất, rồi từng bước đầu tư phương tiện giao thông công cộng sức chứa lớn hơn, sau đó  làm metro, xe buýt nhanh BRT thay thế dần xe buýt.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Bá Hoàng - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông vận tải TPHCM, để hạn chế phương tiện xe cá nhân cần tính toán bãi giữ xe, thu phí phương tiện cơ giới cao tại một số khu vực trung tâm thành phố đồng thời nên dừng hoạt động xe cá nhân vào năm 2030 và có chính sách thu mua xe máy cũ cho người dân.

Đồng quan điểm, TS. Dư Phước Tân, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cho rằng, cần phân ra khu vực để có sự đánh giá, tập trung vào các khu vực ùn tắc giao thông; cấm xe máy phải gắn với cải tạo đô thị đồng thời di dời bến xe, trường học ra khu vực ngoại thành.

Tại hội thảo, ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TPHCM cho biết, phát triển vận tải hành khách công cộng phục vụ nhu cầu đi lại của người dân là chiến lược, định hướng của thành phố trong giải quyết ùn tắc giao thông. Đến năm 2030 TPHCM cũng chưa cấm xe gắn máy mà sẽ kiểm soát nhu cầu sử dụng xe máy lưu thông trên đường, hướng người dân sử dụng vận tải hành khách công cộng.  

Theo ông Bùi Xuân Cường, chỉ khi nào có đủ phương tiện giao thông công cộng cho người dân đi lại thì TPHCM mới tính đến việc hạn chế phương tiện cá nhân.

Nam Đàn