TPHCM đủ năng lực, sáng tạo để xây dựng nền kinh tế tri thức

Phát biểu tại chương trình, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nhấn mạnh, Thành phố đang trên đà thực hiện mục tiêu kép là chuyển đổi xanh, chuyển đổi số nhằm thúc đẩy đà tăng trưởng. Do đó, chủ để trao đổi của chương trình rất thiết thực vì thông qua hoạt động đối thoại này sẽ góp phần đưa ra các giải pháp cần cho sự phát triển của Thành phố.

TPHCM là trung tâm hội tụ nhân tài cả nước, vùng đất giàu tiềm năng để nuôi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Hằng năm, các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật được tổ chức thu hút hàng nghìn ý tưởng, dự án từ học sinh các cấp đến sinh viên, nhà khoa học trẻ, trong đó có nhiều sáng kiến liên quan đến công nghệ, vật liệu mới, kỹ thuật môi trường…

Chủ tịch Thành phố cho rằng, sự bùng nổ của phong trào sáng tạo khoa học kỹ thuật khẳng định giới trẻ TPHCM đủ năng lực, bản lĩnh, sức sáng tạo để xây dựng một nền kinh tế tri thức - một yếu tố then chốt trong sự phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

4 lĩnh vực mà công nghệ tái định hình bối cảnh Việt Nam

Tại buổi đối thoại, GS Klaus Schwab đã có những chia sẻ về bức tranh tổng quan của nền kinh tế tri thức gắn liền với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 trên thế giới, trong đó có Việt Nam, qua đó nhìn nhận những thuận lợi, khó khăn của Việt Nam trong việc phát triển nền kinh tế tri thức. GS Klaus Schwab cũng nêu ra 4 lĩnh vực chính mà công nghệ đang tái định hình bối cảnh của Việt Nam.

Thứ nhất, đó là AI và Tự động hóa trong sản xuất. Ngành sản xuất của Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, dệt may và ô tô, là động lực chính đằng sau sự phát triển kinh tế. Kỷ nguyên trí tuệ, với đặc trưng là AI và tự động hóa, sẽ cách mạng các quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả và giảm chi phí.

Tuy nhiên, GS Klaus Schwab nhìn nhận điều này cũng mang đến thách thức là giảm việc làm, đặc biệt là đối với lao động tay nghề thấp. Chính phủ Việt Nam đã nhận ra thách thức này và đang ưu tiên phát triển lực lượng lao động.

Thứ hai, đó là Thương mại điện tử và Dịch vụ số. Theo GS Klaus Schwab, đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế số của Việt Nam. Các nền tảng như Tiki, Shopee và MoMo đã phát triển nhanh chóng và nhận được sự ủng hộ của một nhóm dân số trẻ am hiểu công nghệ. Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 đã đề ra các mục tiêu đầy tham vọng, hướng tới việc có 55% dân số tham gia mua sắm trực tuyến vào năm 2025. 

Điều này mang lại cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), giúp họ tiếp cận thị trường mới và có thể cạnh tranh trên quy mô toàn cầu. Thách thức hiện nay là đảm bảo hạ tầng số của Việt Nam bắt kịp với sự phát triển này, mở rộng phạm vi phủ sóng 5G và tăng cường khả năng tiếp cận internet tin cậy, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn.

Thứ ba, Hạ tầng số và Đô thị thông minh. Chính phủ Việt Nam đang đầu tư đáng kể vào việc xây dựng đô thị thông minh trên khắp cả nước, bao gồm Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng. Các sáng kiến này nhằm cải thiện quản lý đô thị thông qua việc sử dụng Internet vạn vật (IoT), AI và phân tích dữ liệu. 

Kế hoạch quốc gia về phát triển đô thị thông minh đến năm 2025 của Chính phủ hướng tới xây dựng các thành phố không chỉ hoạt động hiệu quả và bền vững mà còn được kết nối thông qua số hóa. Đây là một bước quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu công dân Việt Nam, nhưng cũng đòi hỏi đầu tư liên tục vào hạ tầng số, đặc biệt ở các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa.

Thứ tư, theo GS Klaus Schwab, đó là Phát triển bền vững và Công nghệ xanh. Kỷ nguyên trí tuệ mang lại cho Việt Nam cơ hội dẫn đầu trong phát triển bền vững. Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ trong Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và công nghệ số có thể giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững. 

Đổi mới trong năng lượng tái tạo, nông nghiệp thông minh và phương tiện giao thông điện sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải carbon thấp của Việt Nam. Bằng cách đón nhận công nghệ xanh, Việt Nam không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn định vị mình là một quốc gia tiên phong trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu về biến đổi khí hậu.

Sau phần đối thoại, GS Klaus Schwab đã tới thăm và làm việc với Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (C4IR). 

Tại đây, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi một lần nữa khẳng định sứ mệnh của C4IR tại TPHCM là thúc đẩy quá trình chuyển đổi công nghiệp của Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng, hướng tới nền kinh tế hiện đại, sáng tạo và xanh, trong đó có tích cực thúc đẩy đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, tự động hóa,… 

Đồng thời, trung tâm sẽ tăng cường hợp tác, kết với mạng lưới C4IR trên thế giới để hỗ trợ việc đề xuất giải pháp và kiến nghị chính sách, nghiên cứu trên các lĩnh vực ưu tiên đột phá của Thành phố, của vùng Đông Nam Bộ phù hợp với định hướng quốc gia và xu thế quốc tế; huy động nguồn lực, vốn, hỗ trợ Chính phủ và doanh nghiệp áp dụng các công nghệ mới phù hợp với xu hướng của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4.

Vũ Phong