Hoàn thành trước 3 tuyến metro trọng điểm trước năm 2030

Theo đó, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang yêu cầu toàn hệ thống chính trị thành phố tập trung hoàn thành 6 tuyến metro của TPHCM và 2 tuyến đường sắt quốc gia mà Trung ương đã giao. Riêng với 3 tuyến trọng điểm (Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương, Metro số 2 Bến Thành - Thủ Thiêm và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành), ông Quang đề nghị phải hoàn thành trước năm 2030, yêu cầu rõ ràng từng mốc tiến độ, phân công trách nhiệm cụ thể, tránh tình trạng trì trệ, chồng chéo.

Ngoài ra, ông Quang cho biết Thành phố sẽ tổ chức khởi công tuyến Bến Thành - Cần Giờ vào ngày 19/12 tới đây, vì vậy yêu cầu các sở ngành thực hiện song song nhiều đầu việc để đảm bảo tiến độ, không để xảy ra tình trạng chờ đợi, ách tắc do thiếu phối hợp.

Song song đó, Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM xây dựng 2 sơ đồ Gantt (biểu đồ tiến độ) (một sơ đồ từ nay đến năm 2030 và một sơ đồ từ nay đến tháng 6/2026), để theo dõi đầy đủ tiến độ của từng sở, ban, ngành trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển mạng lưới đường sắt.

Đối với công tác tái định cư, ông Trần Lưu Quang nhấn mạnh tinh thần ưu tiên bố trí tái định cư theo từng dự án. Trong thời gian người dân phải di dời khỏi nơi ở cũ mà khu tái định cư chưa hoàn thành, thành phố hoàn toàn có cơ chế hỗ trợ tiền thuê nhà cho họ trong thời gian chờ nhận chỗ trong khu tái định cư.

Bên cạnh đó, cần tính toán chuẩn bị một phần quỹ nhà xây sẵn ở những vị trí thuận lợi, có khả năng sinh lợi nhằm giải quyết kịp thời các trường hợp đặc biệt, bảo đảm người dân không chỉ có chỗ ở mà còn có điều kiện sinh kế, ổn định cuộc sống về lâu dài.

Ông cũng yêu cầu số hóa toàn bộ quy trình tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án đường sắt nhằm bảo đảm minh bạch, chính xác và thuận tiện trong quá trình thực hiện.

Đề xuất thành lập Tổng công ty Đường sắt đô thị do Nhà nước nắm 100% vốn

Trước đó, báo cáo tại cuộc họp, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Trần Quang Lâm cho biết, theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, mạng lưới đường sắt quốc gia tại khu vực đầu mối TPHCM gồm 7 tuyến với tổng chiều dài 547 km. Trong khi đó, mạng lưới đường sắt đô thị của riêng TPHCM gồm 27 tuyến với tổng chiều dài 1.024 km. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thành khoảng 232 km đường sắt đô thị, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 19,67 tỷ USD.

Trong giai đoạn 2025 - 2030, TPHCM tập trung đầu tư và hoàn thành 6 tuyến quan trọng gồm: Tuyến Metro số 2 (đoạn Bến Thành - Tham Lương); tuyến Metro số 2 (Bến Thành - Thủ Thiêm); tuyến Thủ Thiêm - Long Thành; tuyến thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên; tuyến Thủ Dầu Một - TPHCM; giai đoạn 1 tuyến Metro số 6 (Tân Sơn Nhất - Phú Hữu); và tuyến Bến Thành - Cần Giờ.

Theo đánh giá, nguồn vốn Trung ương và ngân sách TPHCM chỉ đáp ứng được khoảng 66% tổng nhu cầu đầu tư. Do đó, Thành phố cần khẩn trương xây dựng đề án huy động các nguồn lực bổ sung, trong đó có khai thác quỹ đất theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) và các phương thức hợp tác công – tư (PPP), đặc biệt là hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT).

Tại cuộc họp, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM Trương Minh Huy Vũ đề xuất thành lập Tổng Công ty Đường sắt đô thị do Nhà nước nắm 100% vốn, trực thuộc UBND TPHCM để đảm bảo đầu tư, quản lý và vận hành đồng bộ hệ thống metro.

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được yêu cầu các sở, ngành và đơn vị liên quan lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt phù hợp với không gian mới của TPHCM để cập nhật vào quy hoạch chung của thành phố và điều chỉnh quy hoạch TPHCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đồng thời, rà soát, tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch khu vực phát triển đô thị theo hướng tuyến giao thông (TOD) xung quanh nhà ga, depot đường sắt đô thị để khai thác nguồn lực này phục vụ cho sự phát triển thành phố.

Vũ Phong