TPHCM xúc tiến lập khu thương mại tự do Cái Mép Hạ
(Chinhphu.vn) - TPHCM sẽ xúc tiến lập Khu thương mại tự do (FTZ) Cái Mép Hạ với quy mô gần 3.800 ha, gắn với hệ thống cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải. Tạo nền tảng quan trọng để thu hút logistics, công nghiệp công nghệ cao và dòng vốn đầu tư quy mô lớn.

Hình thành Khu Thương mại tự do gắn với cảng biển tại Cái Mép Hạ tạo động lực chiến lược, góp phần nâng tầm vị thế kinh tế biển và logistics của TPHCM.
Tại Hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ TPHCM lần thứ 2 diễn ra ngày 15/12. Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang cho biết, cùng với Trung tâm tài chính quốc tế, Khu thương mại tự do là những phần việc mới, khó nhưng sẽ là động lực tăng trưởng mới của TPHCM về thu hút đầu tư, tạo ra nguồn thu.
FTZ Cái Mép Hạ dự kiến có 3 khu chức năng chính
Việc xúc tiến lập Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ là chủ trương cụ thể hóa Nghị quyết 98/2023/QH15 sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua ngày 11/12.
Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ có đặc điểm quan trọng, khả năng kết nối với thế giới thông qua đường biển. Dự kiến, Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ thuộc phường Tân Phước quy mô gần 3.800 ha, được chia thành 3 khu chức năng chính.
Khu chức năng thứ nhất (Đầu mối giao thông vận tải) bao gồm hệ thống cảng biển hiện hữu, bến cảng container Cái Mép Hạ (thượng lưu và hạ lưu), cảng bến thủy nội địa và đặc biệt là Ga Cái Mép Hạ thuộc tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu.
Khu chức năng thứ hai (Kho bãi logistics và công nghiệp), bao gồm Khu nam Khu công nghiệp Cái Mép và Trung tâm logistics Cái Mép Hạ.
Khu chức năng thứ ba (Công nghiệp công nghệ cao, đô thị và dịch vụ), trong đó chú trọng đến quy hoạch khu dự trữ xanh và tín chỉ carbon rừng.
Tại cuộc họp, ông Dương Ngọc Châu, Bí thư phường Tân Phước, cho biết khu thương mại tự do Cái Mép Hạ có vị trí chiến lược khi nằm sát cụm cảng nước sâu lớn nhất cả nước, kết nối trực tiếp với các tuyến giao thông huyết mạch như Quốc lộ 51, đường liên cảng, đồng thời hội tụ hạ tầng năng lượng quốc gia với kho LNG và hệ thống đường ống dẫn khí. "Đây là nền tảng quan trọng để thu hút logistics, công nghiệp công nghệ cao và dòng vốn đầu tư quy mô lớn", ông Dương Ngọc Châu nhấn mạnh
Để chuẩn bị cho đại dự án này, địa phương xác định 4 nhiệm vụ trọng tâm: Tạo đồng thuận trong nhân dân; quản lý chặt chẽ đất đai, giải phóng mặt bằng và ngăn chặn xây dựng trái phép; chuẩn bị nguồn nhân lực tại chỗ thông qua đào tạo nghề các lĩnh vực logistics, cảng biển, cơ khí, thương mại dịch vụ; chủ động quy hoạch đô thị theo hướng bền vững.
Bí thư Đảng ủy phường Tân Phước kiến nghị Thành phố sớm có cơ chế phối hợp liên thông giữa cấp cơ sở với các sở, ngành trong công tác quy hoạch và đất đai; đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông liên vùng như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cầu Phước An, nghiên cứu sớm tuyến đường sắt kết nối cảng; đồng thời xã hội hóa công tác đào tạo nghề với sự tham gia của doanh nghiệp lớn.
Kỳ vọng thu hút nhà đầu tư chiến lược, tập đoàn lớn toàn cầu
Ngày 11/12, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15, trong đó, bổ sung khung pháp lý vượt trội cho mô hình Khu Thương mại tự do (FTZ) TPHCM. Các cơ chế vượt trội này được kỳ vọng tháo gỡ các rào cản, giúp TPHCM chuyển hóa lợi thế cảng biển, giao thông đa phương thức và quy mô đô thị thành động lực tăng trưởng mới.
Theo nghị quyết, khu thương mại tự do TPHCM được thành lập để thí điểm các cơ chế, chính sách vượt trội nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ, nhân lực chất lượng cao.
HĐND TPHCM được quyết định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng ranh giới khu thương mại tự do. Trong khi đó, UBND thành phố có quyền quyết định các vấn đề trên đối với khu thương mại tự do gắn với cảng biển khu vực Cái Mép Hạ.
Về thuế, doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư mới tại Khu thương mại tự do của TPHCM được hưởng mức thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm (trong đó, miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo).
TPHCM có quyền tự chủ trong việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược theo nguyên tắc công khai, minh bạch, dựa trên các tiêu chí về vốn, năng lực kinh nghiệm và cam kết công nghệ.
Về đất đai, Chủ tịch UBND TPHCM được giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với dự án đầu tư trong Khu thương mại tự do (trừ các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại). TPHCM được quyết định khung giá cho thuê cơ sở hạ tầng trong Khu thương mại tự do.
Theo nhận định của nhiều chuyên gia, việc giao quyền tự chủ cho TPHCM về đất đai là yếu tố mang tính then chốt. Việc cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu sẽ giúp thuận lợi hơn trong thu hút nhà đầu tư chiến lược, các "đại bàng", tập đoàn lớn toàn cầu.
Trước đó, ngay khi Nghị quyết số 98/2023/QH15 sửa đổi được Quốc hội thông qua, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được đã chủ trì cuộc họp với các sở ngành, triển khai ngay những cơ chế chính sách mà Quốc hội đã giao cho TPHCM.
Để kịp trình HĐND TPHCM các nghị quyết triển khai cơ chế, chính sách mới, Chủ tịch UBND TPHCM giao cụ thể các phần việc cho từng sở, ngành. Nội dung về thành lập Khu thương mại tự do (FTZ) TPHCM do Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các sở, ngành. Đến ngày 18/12 các sở, ngành phải hoàn tất báo cáo.
Linh Anh