Đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường Halal thông qua “cửa ngõ” Malaysia

Việt Nam và Malaysia là hai quốc gia có nhiều tiềm năng để thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư. Cả hai nước đang nỗ lực hướng tới mục tiêu kim ngạch thương mại song phương đạt 25 tỷ USD vào năm 2030.

Theo nhận định của các chuyên gia, hiện nay, hàng hóa Việt Nam còn rất nhiều dư địa tăng trưởng xuất khẩu tại thị trường Malaysia vì đây là thị trường có sức mua khá, nhu cầu đa dạng và gần gũi về văn hóa tiêu dùng với sản phẩm Việt. Trong khi đó, Malaysia cũng có độ mở thị trường lớn; mức độ rào cản tương đối thấp với hàng xuất khẩu của Việt Nam do hai nước cùng tham gia nhiều hiệp định trong khuôn khổ ASEAN và ASEAN +, đặc biệt là Hiệp định Ðối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Theo thống kê của Cục Hải quan, riêng 6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Malaysia ước đạt 7,7 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Malaysia đạt 2,5 tỷ USD. Các sản phẩm xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang thị trường Malaysia bao gồm máy móc thiết bị và phụ tùng; máy vi tính; điện tử và linh kiện; sắt thép các loại; xăng dầu, hóa chất, v.v.

Ở góc độ địa phương, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa TPHCM và Malaysia 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 2,6 tỷ USD, tăng 34,7% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó kim ngạch xuất khẩu của TPHCM sang thị trường Malaysia ước đạt 435 triệu USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Thúc đẩy hợp tác DN Việt Nam - Malaysia trong lĩnh vực thực phẩm Halal

Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc ITPC, cho biết, đối với Malaysia và Việt Nam, hiện đang có rất nhiều tiềm năng hợp tác lớn trong lĩnh vực thực phẩm Halal.

Tuy nhiên, bà Hồ Thị Quyên cũng chỉ ra rằng thực tế hiện nay số lượng đơn vị có chức năng cấp chứng chỉ Halal ở Việt Nam còn ít, chi phí khá cao đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Mặt khác, một số yêu cầu khó thực hiện tại Việt Nam như quy định phải có người đạo Hồi giám sát quy trình sản xuất khiến việc đạt được chứng nhận Halal để xuất khẩu hàng hóa sang thị trường các nước Hồi giáo là một thách thức lớn với doanh nghiệp Việt Nam.

Theo bà Zaimah Osman, Lãnh sự thương mại Malaysia tại TPHCM, Malaysia xem Việt Nam là một đối tác quan trọng trong hợp tác thương mại và đang chủ động hỗ trợ DN Việt khám phá các cơ hội Halal thông qua hệ thống văn phòng MATRADE và các chương trình kết nối DN. Malaysia cũng là quốc gia đầu tiên công nhận Trung tâm Chứng nhận Halal Việt Nam (HCA), giúp các sản phẩm Việt dễ dàng được chấp thuận và phân phối trên hệ thống bán lẻ tại đây.

Theo TS. Phú Văn Hẳn, để phát triển ngành Halal bền vững, Việt Nam cần nhanh chóng đàm phán các thỏa thuận công nhận lẫn nhau với các tổ chức chứng nhận Halal quốc tế, đồng thời đầu tư xây dựng các khu công nghiệp và trung tâm logistics chuyên biệt phục vụ sản xuất, chế biến và phân phối sản phẩm Halal. Cùng với đó, yếu tố con người cũng được đặc biệt chú trọng thông qua việc thành lập các trung tâm đào tạo chuyên sâu về Halal và thúc đẩy mối liên kết giữa trường đại học với doanh nghiệp

Bên cạnh đó, việc số hóa quy trình cấp chứng nhận và ứng dụng blockchain trong truy xuất nguồn gốc cũng giúp tăng tính minh bạch, giảm chi phí và đặc biệt hữu ích cho DN vừa và nhỏ trong hành trình tiếp cận thị trường Halal toàn

Trước tiềm năng to lớn nhưng còn nhiều rào cản, Chính phủ đã ban hành Đề án "Tăng cường hợp tác quốc tế để phát triển ngành Halal đến năm 2030", thể hiện cam kết hội nhập toàn diện của Việt Nam với cộng đồng Hồi giáo quốc tế. Đặc biệt, việc Việt Nam đã ký hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) với các quốc gia Hồi giáo như Malaysia, Indonesia, UAE, Thổ Nhĩ Kỳ... tạo điều kiện thuận lợi để DN tận dụng ưu đãi thuế quan và mở rộng thị trường.

Lê Anh