Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc: Vai trò của trí thức rất quan trọng

Ngày 22/12, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM tổ chức Hội nghị gặp gỡ trí thức năm 2024.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi; Phó Bí thư Thành ủy, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM Nguyễn Phước Lộc và gần 300 đại biểu trí thức thuộc nhiều lĩnh vực, đại diện cho đội ngũ trí thức TPHCM đã tham dự.

Hơn 21.210 trí thức hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ

TPHCM có khoảng 1,6 triệu trí thức, trong đó khoảng 18.000 giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú và khoảng 80.000 thạc sĩ. Đội ngũ trí thức của Thành phố tập trung chủ yếu ở 109 trường đại học, 371 tổ chức khoa học công nghệ, 78 viện nghiên cứu, 279 phòng thí nghiệm và các hội văn học nghệ thuật, tổ chức xã hội nghề nghiệp và doanh nghiệp, chiếm trên 20% trí thức khoa học cả nước.

Hiện Thành phố có hơn 21.210 cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ; 135 nhóm hoạt động nghiên cứu mạnh, năng động, tham gia hợp tác quốc tế. Câu lạc bộ Khoa học và Kỹ thuật người Việt Nam ở nước ngoài thu hút khoảng 200 trí thức hoạt động trên nhiều lĩnh vực ở các nước tham gia.

Những năm qua, TPHCM luôn đổi mới và hoàn thiện cơ chế quản lý khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động nghiên cứu triển khai và ứng dụng; ban hành quy chế đặt hàng trong nghiên cứu khoa học; xây dựng cơ chế, chính sách cho các nhà khoa học đầu ngành và trí thức trẻ.

Cùng với các chính sách trọng dụng, đãi ngộ, TPHCM thành lập và duy trì các giải thưởng về khoa học và công nghệ, tạo động lực cho đội ngũ trí thức Thành phố tiếp tục nghiên cứu, tạo ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu phát triển.

Cụ thể, trước khi thực hiện thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số 54/2017/QH14, Thành phố thu hút được nhiều chuyên gia, tập trung vào lĩnh vực khoa học và công nghệ cơ bản (40%), công nghiệp công nghệ cao (33,33%), công nghệ sinh học và nông nghiệp công nghệ cao 26,67%.

Sau khi có Nghị quyết số 54/2017/QH14 về cơ chế, chính sách đặc thù đến nay, HĐND TPHCM đã ban hành các nghị quyết về mức thu nhập chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt, UBND Thành phố ban hành quy trình thu hút, tuyển chọn chuyên gia, nhà khoa học và người có tài năng đặc biệt đối với lĩnh vực Thành phố có nhu cầu.

Thành phố cũng định kỳ tiếp xúc, lắng nghe, tạo điều kiện cho giới trí thức được tiếp cận thực tế trên địa bàn; có những chính sách riêng chăm lo đối với trí thức, văn nghệ sĩ… Nhờ đó, những năm qua, các Liên hiệp hội và các hội thành viên của trí thức làm tốt nhiệm vụ tham mưu, đề xuất và đóng góp cho Thành phố nhiều ý kiến tích cực về chuyên môn, nghiệp vụ.

Để tiếp tục giữ vững vị thế đầu tàu, động lực phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và hướng tới xây dựng TPHCM là nơi đáng sống, là trung tâm đổi mới sáng tạo, là điểm đến hấp dẫn của khu vực và thế giới theo mục tiêu đến năm 2045 đề ra, Thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo và phát triển nhân lực chất lượng cao cho các ngành, lĩnh vực mũi nhọn.

Tập trung đẩy mạnh thu hút, phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học và người có tài năng đặc biệt để tạo đột phá về khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo. Qua đó, giúp chính sách và chiến lược phát triển nguồn nhân lực của Thành phố đạt hiệu quả cao hơn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng TPHCM giàu đẹp, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Cơ chế, chính sách phải thực sự đột phá để thu hút người tài

Phát biểu tại buổi lễ, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên cho biết những năm qua, đội ngũ trí thức TPHCM không ngừng lớn mạnh về số và chất lượng. Ngày càng có nhiều nhà khoa học trẻ, nhà khoa học nữ thành công trên nhiều lĩnh vực, đóng góp vào thành quả chung của Thành phố.

Bí thư Thành ủy nhấn mạnh, đất nước đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Do đó, vai trò, đóng góp của đội ngũ trí thức là rất quan trọng.

Cho rằng thời gian vừa qua, Thành phố đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách để thu hút và đãi ngộ đội ngũ tri thức, tuy nhiên vẫn còn những bất cập, hạn chế, do đó, Bí thư Thành ủy khẳng định cần phải có chính sách thích hợp để đội ngũ trí thức cống hiến nhiều hơn.

Theo đó, cơ chế, chính sách phải thực sự đột phá, mạnh để có thể thu hút được nhân tài, nhà khoa học - công nghệ có chuyên môn cao trong và ngoài nước trên các lĩnh vực mới nổi hiện nay.

Bên cạnh đó, phát huy tinh thần học thuật, nghiên cứu và thực hành dân chủ trong hoạt động nghiên cứu sáng tạo, đi đôi với hoàn thiện và nâng tầm các giải thưởng của TPHCM về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, văn học nghệ thuật và có các hình thức tôn vinh, cống hiến của giới trí thức, văn nghệ sĩ.

Bí thư Thành ủy TPHCM cũng cho rằng, những kinh nghiệm về trọng dụng nhân tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thế hệ lãnh đạo của đất nước và TPHCM đã để lại cho TPHCM những bài học rất quý giá trong xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức. Thành phố sẽ phát huy truyền thống và bài học quý giá trong xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức.

Ngọc Tấn