TPHCM hợp tác với Vương quốc Anh phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD)
(Chinhphu.vn) - TPHCM xác định mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) là chiến lược chủ chốt để xây dựng một siêu đô thị kết nối, thông minh và bền vững.

TPHCM đặt mục tiêu đến năm 2035, có 355km đường sắt đô thị. Ảnh: VGP/HT
Ngày 23/9, UBND TPHCM tổ chức Hội thảo "Nâng cao năng lực triển khai định hướng giao thông công cộng (TOD)" và Lễ ký kết bản ghi nhớ hợp tác giữa UBND TPHCM với Bộ Ngoại giao, Khối thịnh vượng chung và Phát triển Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland.
Năm 2035 có 355 km đường sắt đô thị
Tại sự kiện, nhiều chuyên gia quốc tế đã chia sẻ kinh nghiệm triển khai TOD, từ cơ chế tài chính, khung pháp lý đến lựa chọn mô hình phù hợp với điều kiện Việt Nam, đặc biệt tại TPHCM.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho biết, TPHCM sau sáp nhập đã mở rộng không gian lên hơn 6.700 km², với khoảng 14 triệu dân. Ở tầm vóc mới, TPHCM đặt mục tiêu trở thành siêu đô thị tầm khu vực, trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghệ cao và du lịch biển, đồng thời giữ vai trò then chốt trong mạng lưới kinh tế và sáng tạo quốc gia, khu vực.
Hiện Thành phố có đủ 5 loại hình giao thông gồm đường bộ, đường sắt, hàng không, đường biển, đường thủy và đang từng bước khẳng định và củng cố vị thế là một trung tâm quan trọng. Không chỉ kết nối liên vùng, cả nước mà còn mang tầm khu vực và thế giới để mở ra nhiều cơ hội hợp tác, phát triển.
Trong bối cảnh đó, quy hoạch giao thông và đô thị đóng vai trò xương sống cho vận tải công cộng. Các đơn vị xác định mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) là chiến lược chủ chốt để xây dựng một siêu đô thị kết nối, thông minh và bền vững. Đến nay, TPHCM tập trung hoàn thiện hệ thống metro, mục tiêu đến năm 2035 đưa vào vận hành 355km đường sắt đô thị theo nghị quyết 188 của Quốc hội.
"Đặc biệt, nghị quyết 38 ban hành về phát triển các khu TOD trở thành bước đi quan trọng nhằm giải quyết bài toán giao thông, thúc đẩy giao thương và nâng cao chất lượng sống của người dân, thúc đẩy tăng trưởng xanh, bền vững trên địa bàn", Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường phát biểu tại hội thảo. Ảnh: VGP/HT
Theo đại diện Ban Quản lý Phát triển đô thị TPHCM, để triển khai rộng khắp, Thành phố cần đồng bộ nhiều giải pháp: Quy hoạch chi tiết, giải phóng mặt bằng kịp tiến độ, cơ chế tài chính minh bạch theo mô hình chia sẻ giá trị đất đai, thu hút đầu tư PPP và đảm bảo phát triển nhà ở xã hội trong các khu TOD. Đặc biệt, cần sớm thành lập cơ quan chuyên trách để điều phối, tránh chồng chéo và tăng hiệu quả thực hiện.
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia quốc tế, đặc biệt từ Vương quốc Anh, đã chia sẻ kinh nghiệm triển khai TOD, từ cơ chế tài chính, khung pháp lý đến lựa chọn mô hình phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Về phía Vương quốc Anh, ông Matt Western, Nghị sỹ Quốc hội, Đặc phái viên Thương mại của Chính phủ Anh tại Việt Nam cho rằng, TPHCM đang ở tuyến đầu trong công cuộc chuyển mình đô thị với việc phát triển các tuyến metro và kế hoạch đầy tham vọng về TOD.
Vương quốc Anh cam kết đồng hành cùng TPHCM phát triển TOD
Ông Matt Western cho biết, TOD không chỉ đơn thuần là xây dựng các tuyến đường sắt hay nhà ga, mà còn tạo nên những cộng đồng năng động, nơi nhà ở, việc làm và dịch vụ được gắn kết bởi hệ thống giao thông công cộng hiệu quả. Đồng thời nhấn mạnh, Vương quốc Anh cam kết đồng hành, chia sẻ cùng các đối tác Việt Nam trong kinh nghiệp lập kế hoạch, huy động tài chính, hợp tác trong khu vực tư nhân phục vụ sự phát triển hạ tầng giao thông công cộng, góp phần vào sự phát triển kinh tế và cải thiện chất lượng sống của người dân Việt Nam.
Bên cạnh hội thảo, việc ký kết bản ghi nhớ hợp tác giữa UBND TPHCM và Bộ Ngoại giao, Khối Thịnh vượng chung và Phát triển Vương quốc Anh chính là cột mốc quan trọng, mở ra tiềm năng hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực quy hoạch, xây dựng và phát triển hạ tầng đô thị.
Lãnh đạo TPHCM kỳ vọng, sự hợp tác với Vương quốc Anh và các đối tác quốc tế sẽ mở ra cơ hội lớn trong phát triển hạ tầng, giúp thành phố hiện thực hóa tầm nhìn "siêu kết nối", trở thành trung tâm kinh tế - tài chính tầm khu vực và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường và Tổng Lãnh sự Vương Quốc Anh tại TPHCM Alexandra Smith ký kết hợp tác giữa UBND TPHCM và Bộ Ngoại giao, Khối Thịnh vượng chung và Phát triển Vương quốc Anh. Ảnh: VGP/HT
TPHCM xác định triển khai TOD theo ba giai đoạn: Từ 2025–2030 tập trung tuyến metro số 1, số 2 và Vành đai 3; giai đoạn 2030 - 2045 mở rộng các tuyến metro 3, 4, 6, tuyến nối dài đến Bình Dương và Vũng Tàu; sau 2045 sẽ hoàn thiện mạng lưới metro khép kín với các tuyến số 5, 7, 8, 9, 10.
Trong 5 năm đầu, thành phố chọn 11 vị trí thí điểm quanh các ga metro và Vành đai 3 như Khu C30, ga Phước Long, khu 29ha Long Bình hay khu vực ga Tân Kiên. Cách làm thí điểm có chọn lọc được đánh giá phù hợp, giúp từng bước hình thành hệ sinh thái đô thị gắn với giao thông công cộng hiện đại. Song song đó, TPHCM đang quy hoạch sử dụng đất quanh ga metro, đấu giá và kêu gọi đầu tư nhằm khai thác hiệu quả giá trị đất đai, tái đầu tư cho hạ tầng giao thông.
Lê Anh