TPHCM sẽ ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo để thay thế các năng lượng hóa thạch

Nghị quyết số 70-NQ/TW ban hành ngày 20/8/2025, Bộ Chính trị đã nhấn mạnh đưa phát triển năng lượng tái tạo là mục tiêu cao nhất để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng liên tục trên 10% trong giai đoạn tới. Quy hoạch phát triển năng lượng quốc gia phải được lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tập trung, thống nhất, đồng bộ, nghiêm túc và hiệu quả.Mục tiêu đến năm 2030, tổng công suất các nguồn điện khoảng 183 - 236 GW hoặc có thể cao hơn tuỳ thuộc vào nhu cầu hệ thống và tình hình phát triển kinh tế - xã hội theo thời kỳ. 

Tỉ lệ năng lượng tái tạo khoảng 25 - 30%. Bên cạnh đó cũng cần thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng so với kịch bản phát triển bình thường khoảng 15 - 35%. Nghị quyết số 70 đã khẳng định từng bước chuyển đổi năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và cam kết quốc tế. Phát biểu tại Diễn đàn, ông Trần Minh Hóa - Phó Trưởng phòng, Phòng Quản lý năng lượng Sở Công Thương TPHCM đã chia sẻ về tầm quan trọng của năng lượng tái tạo. 

Theo đó, năng lượng tái tạo là xu thế toàn cầu chứ không phải là riêng tại Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển bền vững, cam kết Net Zero của Việt Nam vào năm 2050. Bên cạnh đó, là vấn đề an ninh năng lượng - chúng ta giảm dần năng lượng hóa thạch để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Về định hướng phát triển năng lượng của TPHCM, ông Hóa cho biết, thành phố sẽ ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo để thay thế các năng lượng hóa thạch. Trong đó, tập trung phát triển: về điện rác: sẽ thu hút đầu tư các nhà máy điện rác, điện sinh khối để gắn phát triển kinh tế tuần hoàn; điện mặt trời: cũng sẽ khuyến khích điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ và triển khai các dự án điện mặt trời tập trung theo Quy hoạch điện VIII; điện gió: thành phố sẽ tập trung phát triển các dự án điện gió gần bờ và các dự án điện gió ngoài khơi.Về tiềm năng, TPHCM có điều kiện tự nhiên rất lý tưởng. 

Số giờ nắng rất cao, trung bình là từ 1.400 đến 1.700 giờ một năm, và tốc độ gió khu vực biển từ 8 đến 10 mét/giây, rất thuận lợi để phát triển điện mặt trời và điện gió.Ngoài ra, nhu cầu tiêu thụ điện của thành phố rất lớn. Thành phố là nơi tiêu thụ điện lớn nhất cả nước, và dự báo trong những năm tới, tốc độ tăng trưởng của điện năng lượng tái tạo sẽ từ 20% trở lên.“Các chính sách hỗ trợ cho việc phát triển năng lượng tái tạo. Gần đây, Đảng và Nhà nước đã ban hành rất nhiều chính sách tích cực hội nhập quốc tế.

Trong đó có bộ tứ Nghị quyết 57, 59, 66, và 68, và gần đây nhất là Nghị quyết 70 về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đây là những trụ cột, những quyết sách lớn của Đảng và Nhà nước giúp cho việc phát triển năng lượng tái tạo”- ông Hoá chia sẻ.Theo thống kê tính đến tháng 8 năm 2025, Sở Công thương TPHCM đã cấp được 54 Giấy chứng nhận cho 54 hệ thống với tổng công suất là 142 MW, và tiếp nhận 255 thông báo phát triển điện mặt trời mái nhà. 

Con số này tuy chưa nói lên hết nhưng nó minh chứng cho sự lan tỏa mạnh mẽ và tiềm năng to lớn của năng lượng mặt trời của thành phố.Ông Nguyễn Anh Tuấn – Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cho biết, khi thị trường điện cạnh tranh vận hành, các thành phần tham gia bao gồm doanh nghiệp, người dân, đặc biệt là các hộ tiêu thụ điện lớn, sẽ là đối tượng hưởng lợi trực tiếp và rõ ràng nhất. Thế nhưng, trước mắt chúng ta cần thiết kế lại “bộ khung” cho cơ chế mua bán điện trực tiếp.

Diễn đàn thu hút sự tham dự từ các cơ quan quản lý, chủ đầu tư khu công nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp, cùng chuyên gia, nhà khoa học. Tại diễn đàn, các đại biểu đã tập trung thảo luận về sự cần thiết để hình thành thị trường điện cạnh tranh - đòn bẩy không thể thiếu cho chuyển dịch năng lượng. Trong bối cảnh khu công nghiệp mở rộng và nhu cầu năng lượng tăng cao, năng lượng xanh trở thành yếu tố then chốt giúp nhà máy vận hành ổn định và bền vững. 

Sử dụng điện mặt trời, điện gió không chỉ giảm chi phí dài hạn, hạn chế rủi ro giá điện mà còn nâng cao hình ảnh doanh nghiệp gắn với trách nhiệm xã hội và môi trường. Việc chuyển dịch sang sử dụng năng lượng xanh sẽ giúp doanh nghiệp thực hiện được lộ trình cắt giảm phát thải, giảm chi phí và đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Diễn đàn cũng sẽ bàn về các phương án triển khai lắp đặt an toàn, kết hợp sử dụng hệ thống lưu trữ (BESS) như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất.

Đồng thời, diễn đàn cũng ghi nhận các vướng mắc, tồn tại, qua đó đề xuất, góp ý, xây dựng cơ chế cho việc triển khai mua bán điện trực tiếp theo cơ chế DPPA theo từng lộ trình để đạt khả thi trong thực tiễn.Theo các chuyên gia, hiện doanh nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo. Việc hình thành thị trường mua bán điện cùng những chính sách cho người mua, người bán trên thực tế chưa được rõ ràng. Nguyên nhân chính của sự chậm trễ này đến từ các vướng mắc về hành lang pháp lý chưa hoàn thiện, các rào cản về tài chính, kỹ thuật, cũng như thủ tục hành chính và cơ chế đấu nối lưới điện còn phức tạp, kéo dài. 

Quy trình đăng ký, thẩm định và phê duyệt các dự án DPPA vẫn còn phức tạp và tốn nhiều thời gian, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Về lộ trình thực hiện, doanh nghiệp vẫn chưa có thông tư hướng dẫn chi tiết về cách tính toán các loại phí quan trọng như phí truyền tải, phí phân phối, phí điều độ vận hành hệ thống và đặc biệt là chi phí thanh toán bù trừ chênh lệch khi mua bán điện qua lưới điện quốc gia.Với hình thức mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng giữa đơn vị phát triển năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn, chính sách quy định cho hình thức đàm phán khung giá bán điện vẫn khiến các nhà đầu tư còn băn khoăn lúng túng

Ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch VCCI cho biết VCCI sẽ tiếp tục đồng hành, ghi nhận các ý kiến của doanh nghiệp, chuyên gia để kiến nghị cơ quan quản lý sớm hoàn thiện bộ khung pháp lý, ban hành các quy định cụ thể, tháo gỡ vướng mắc để sớm triển khai được cơ chế mua bán điện trực tiếp DPPA, sớm tiến tới thị trường điện bán lẻ cạnh tranh nhằm thúc đẩy, phát triển nguồn năng lượng xanh trong các khu công nghiệp, khu chế xuất. 

Hồng Đức