Triển khai đào tạo cán bộ, công chức về phát triển đường sắt đô thị

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Mạnh Cường vừa ký ban hành Quyết định số 2962/QĐ-UBND triển khai Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức phục vụ phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đề án, Thành phố đặt mục tiêu hình thành lực lượng cán bộ quản lý, kỹ sư, chuyên gia có trình độ cao, đủ khả năng làm chủ kỹ thuật - công nghệ đường sắt đô thị theo chuẩn quốc tế UITP, UIC, IRSE. Nội dung đào tạo tập trung vào các nhóm lĩnh vực cốt lõi như: kỹ thuật hạ tầng - công trình, tín hiệu - điều khiển, cấp điện - điện khí hóa, vận hành - khai thác, quản lý dự án, quy hoạch đô thị - TOD, an toàn và môi trường.

Thành phố cũng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường năng lực hoạch định chính sách, quản lý nhà nước và ứng dụng các công nghệ tiên tiến như BIM, GIS, AI, tự động hóa trong đào tạo và thực tiễn vận hành metro.

Đề án hướng đến xây dựng một hệ thống đào tạo chuẩn hóa, bài bản, gắn kết giữa lý thuyết và thực tế. TPHCM đặt mục tiêu giảm dần sự phụ thuộc vào chuyên gia nước ngoài, từng bước hình thành đội ngũ kỹ sư và chuyên viên có khả năng làm chủ kỹ thuật, công nghệ và vận hành metro một cách độc lập.

Đề án triển khai đào tạo dài hạn trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ hoặc tương đương dành cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc diện quy hoạch hoặc có nhu cầu chuyên môn sâu. Bồi dưỡng ngắn hạn gồm bồi dưỡng tổng quan cho lãnh đạo cấp cao và bồi dưỡng nâng cao cho lãnh đạo cấp phòng, chuyên viên, kỹ sư trong lĩnh vực đường sắt đô thị.

Nội dung bồi dưỡng bao gồm chiến lược phát triển metro, khung pháp lý, tài chính - đầu tư, quy hoạch TOD, kỹ thuật công trình, công nghệ tín hiệu - điều khiển, vận hành đoàn tàu, quản lý an toàn, kiểm soát rủi ro, mô phỏng vận hành và quản trị dự án.

Mỗi năm, TPHCM phấn đấu đưa tối thiểu 50% cán bộ thuộc hệ thống quản lý đường sắt đô thị tham gia các chương trình học tập - tham quan tại nước ngoài, nhằm cập nhật công nghệ, kinh nghiệm quản lý và vận hành metro hiện đại.

Đề án được chia theo các giai đoạn 2025 -2030, 2030 -2035 và 2035-2045, đi kèm cơ chế đánh giá thường xuyên để điều chỉnh phù hợp với tiến độ đầu tư các tuyến metro và nhu cầu nhân lực thực tế. Thành phố yêu cầu các đơn vị tư vấn, thi công, vận hành metro chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo nội bộ, bảo đảm lực lượng lao động được cập nhật công nghệ mới và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

TPHCM đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với nhiều chủ trương chiến lược về quy hoạch và phát triển hạ tầng. Cụ thể, Thành phố đặt mục tiêu khởi công đồng loạt 9 tuyến metro từ cuối năm 2027, hoàn thành khoảng 355 km vào năm 2035, đáp ứng 30-40% nhu cầu đi lại bằng giao thông công cộng. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, nguồn lực đầu tư công là chưa đủ, cần đến sự tham gia mạnh mẽ của khu vực tư nhân.

Song hành cùng bài toán vốn và công nghệ là thách thức về nhân lực. Theo TS. Nguyễn Minh Khoa, Đại học Bách khoa TPHCM, để đáp ứng chiến lược phát triển đường sắt Việt Nam giai đoạn 2025-2030, cần ít nhất 35.000 nhân lực chất lượng cao, trong đó hơn 14.000 người có trình độ đại học. Đây là nền tảng giúp Việt Nam làm chủ công nghệ, vận hành và bảo trì metro trong tương lai.

Lê Anh