Vướng mắc khi triển khai hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động

Theo đó, Sở đã tham mưu trình UBND Thành phố ban hành Kế hoạch triển khai Quyết định 08 của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động và tham mưu các nội dung có liên quan về pháp lý làm cơ sở triển khai chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Tuy nhiên, theo Sở LĐTB&XH Thành phố, trong quá trình tham mưu còn vướng mắc ở 5 nội dung.

Về người sử dụng lao động: Quyết định số 08 quy định "Người sử dụng lao động là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh có thuê mướn, sử dụng lao động làm theo thỏa thuận".

Sở LĐTB&XH cho rằng, đối chiếu theo quy định này, có thể hiểu là chỉ có doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh mới đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Các loại hình còn lại không thuộc đối tượng áp dụng theo quy định tại Quyết định số 08 gồm: Văn phòng đại diện; cơ quan, tổ chức được cơ quan có thẩm quyền cấp phép thành lập; các tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam theo quy định của pháp luật; hội, hiệp hội doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật... thì người lao động không thuộc đối tượng hỗ trợ.

Về đối tượng và điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà, trong Quyết định 08 quy định đối tượng được nhận hỗ trợ phải đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại tháng liền kề trước thời điểm doanh nghiệp lập danh sách lao động đề nghị hỗ trợ. Như vậy, theo quy định này thì một số trường hợp người lao động đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội, không phải đóng bảo hiểm xã hội sẽ không thuộc đối tượng được hỗ trợ: Người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản; người lao động nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau…

Về phương thức chi trả và xác nhận của cơ quan bảo hiểm xã hội, theo Sở này, Quyết định chưa nêu rõ người sử dụng lao động có bắt buộc phải đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà theo từng tháng cho tháng tương ứng đề nghị, hay vẫn được đề nghị cho 2 tháng hoặc 3 tháng.

Ví dụ: Đối với người lao động quay trở lại thị trường lao động, người lao động vào làm việc và tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 1/4/2022, có thời gian ở trọ từ ngày 1/4/2022 - 30/6/2022, đủ điều kiện để hưởng của tháng 4, tháng 5, tháng 6. Nhưng từ tháng 6/2022, người sử dụng lao động mới lập danh sách để nghị xác nhận người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, theo quy định sẽ phải thực hiện từng tháng (tháng 6 lập hồ sơ đề nghị hưởng tháng 4) hay được gửi hồ sơ đề nghị xác nhận cho 2 tháng (tháng 6 lập hồ sơ đề nghị hưởng cho tháng 4, tháng 5).

Về thời gian thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động: Quyết định 08 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 28/3/2022. Thời gian tiếp nhận hồ sơ chậm nhất đến hết ngày 15/8/2022. Như vậy, việc xác định thời gian người lao động được hỗ trợ tiền thuê nhà khi đủ điều kiện theo quy định kể từ ngày Quyết định số 08 hiệu lực hay được hỗ trợ tiền thuê nhà bắt đầu từ tháng 2, tháng 3. Do TPHCM có số lượng lớn lao động đang làm việc có thuê mướn nhà trọ nên cần xác định đúng thời gian được hỗ trợ để bố trí ngân sách thực hiện chi trả chính xác, đúng quy định, theo Sở LĐTB&XH.

Về thanh, quyết toán kinh phí: Theo Quyết định, trong 2 ngày kể từ ngày nhận được kinh phí của UBND cấp tỉnh, doanh nghiệp phải chi ngay cho người lao động nhưng lại không quy định thời gian thực hiện quyết toán. Như vậy, doanh nghiệp có thể sẽ lưu giữ tiền hỗ trợ thuê nhà trọ để sử dụng cho các nội dung khác nhau trong thời gian ngắn, dẫn đến việc chậm chi trả cho người lao động.

Quy định cũng không đề cập đến việc xử lý vi phạm nếu người sử dụng lao động chậm chi cho người lao động.

Anh Thơ