Công an TPHCM thông tin về thủ đoạn giả mạo hóa đơn chuyển tiền để lừa đảo

Chiều 24/10, tại cuộc họp về tình hình kinh tế-xã hội trên địa bàn, Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó Trưởng Phòng Tham mưu, Công an TPHCM (CATP) cho biết, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao có xu hướng gia tăng và phát sinh một số diễn biến phức tạp. 

Qua công tác nghiệp vụ, CATP đã ghi nhận phương thức, thủ đoạn của tội phạm liên quan lĩnh vực tài chính, ngân hàng, đó là tạo lập các trang web, ứng dụng, trang mạng xã hội mạo danh tổ chức ngân hàng và các tổ chức tài chính, đơn vị trung gian thanh toán. Sau đó, đối tượng tiếp cận nạn nhân bằng nhiều hình thức (chạy quảng cáo, tán phát tin nhắn mạo danh ngân hàng hoặc mạo danh nhân viên ngân hàng gọi điện thoại cho nạn nhân…) và thực hiện kịch bản lừa đảo.

Nội dung kịch bản lừa đảo liên tục thay đổi để đối phó với việc cơ quan chức năng thường xuyên tuyên truyền cảnh báo người dân. CATP đã ghi nhận một số kịch bản lừa đảo thường được đối tượng sử dụng như: Mời nâng cấp thẻ tín dụng; vay tiền trực tuyến với thủ tục dễ dàng, lãi suất thấp; thông báo tài khoản ngân hàng phát sinh giao dịch đáng ngờ; hướng dẫn cập nhật sinh trắc học, thông tin tài khoản… Sau đó, các đối tượng thao túng và yêu cầu nạn nhân làm theo yêu cầu cung cấp thông tin đăng nhập, mật khẩu và đặc biệt là mã OTP xác thực.

Đáng chú ý, hiện nay đối tượng dẫn dụ nạn nhân cài đặt ứng dụng giả mạo trên điện thoại thông minh; các ứng dụng này có chứa mã độc và chiếm quyền điều khiển điện thoại để đánh cắp thông tin, sau đó thực hiện việc chuyển tiền trực tuyến để chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

Đối với thủ đoạn tạo hình ảnh giả mạo hóa đơn chuyển tiền, ông Nguyễn Thăng Long cho biết đây là phương thức các đối tượng thường sử dụng kèm kịch bản mạo danh pháp nhân, cá nhân liên hệ doanh nghiệp, hộ kinh doanh để đặt mua hàng hóa; sau đó sử dụng hình ảnh giả mạo hóa đơn chuyển tiền thành công với số tiền lớn hơn số tiền mua hàng thực tế và đưa ra nhiều lý do để lý giải cho việc đã chuyển khoản nhưng nạn nhận chưa nhận được tiền vào tài khoản (nghẽn mạng, ngân hàng đang xử lý…). 

Sau đó, đối tượng hoặc là chiếm đoạt tài sản của nạn nhân bằng việc chiếm đoạt số hàng đã mua hoặc thông báo việc chuyển dư tiền để nhờ nạn nhân mua giúp các loại hàng hóa ở các doanh nghiệp khác, kèm số điện thoại liên hệ (nhưng thực chất là do các đối tượng đóng giả). Hàng hóa nhờ mua giúp có giá tiền cao hơn rất nhiều so với giá trị niêm yết để kích thích "ham muốn có lời" khi mua giúp. Khi nạn nhân chuyển tiền sẽ bị các đối tượng chiếm đoạt.

Theo đó, Công an Thành phố khuyến cáo người dân một số nội dung để phòng tránh bị lừa đảo trực tuyến.

Thường xuyên nâng cao nhận thức về các phương thức, thủ đoạn lừa đảo trực tuyến thông qua nội dung tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang mạng xã hội chính thống của cơ quan Nhà nước... Cần chú ý bảo vệ thông tin, dữ liệu cá nhân trong quá trình tham gia các hoạt động trên môi trường mạng; tuyệt đối không truy cập vào các đường dẫn website không rõ nguồn gốc; chỉ cài đặt các ứng dụng trực tuyến từ các nguồn chính thức của hệ điều hành điện thoại (như Appstore của IOS hay CH Play của Android).

Bên cạnh đó, qua thực tiễn có thể thấy rằng các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau và liên tục thay đổi kịch bản nhưng mục đích cuối cùng vẫn là tiền trong các tài khoản ngân hàng, ví điện tử, ứng dụng thanh toán trực tuyến… của nạn nhân. Do đó, khi gặp những tình huống yêu cầu thực hiện các hoạt động liên quan các loại tài khoản hay cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại dùng để đăng ký tài khoản và yêu cầu chuyển khoản… thì phải hết sức cảnh giác, lưu ý, kiểm tra kỹ tất cả các thông tin liên quan trước khi thực hiện việc giao dịch.

Ông Long cho biết thêm, tháng 7/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra - CATP (Phòng PC02) đã phát hiện và bắt giữ 01 đối tượng lừa đảo có sử dụng hình ảnh giả mạo hóa đơn chuyển tiền. Mở rộng điều tra, Phòng Cảnh sát hình sự đã bắt giữ các đối tượng đã bán hình ảnh giả mạo hóa đơn chuyển tiền. Cơ quan Cảnh sát điều tra - CATP (Phòng PC02) đã khởi tố vụ án, khởi tố các đối tượng liên quan về hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; đồng thời tiếp tục mở rộng điều tra, truy xét tất cả các đối tượng có liên quan để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Cũng tại họp báo, phóng viên nêu vấn đề hiện nay, một số phương tiện làm giả biển số đi qua trạm thu phí khiến cho phương tiện có biển số thật bị trừ tiền "oan", hoặc cố tình làm cho camera giám sát không đọc được biển số để tránh phạt nguội.

Đối với vấn đề này, Thượng tá Nguyễn Thăng Long cho biết khi phương tiện đăng ký dịch vụ trả phí tự động sẽ được cấp đoạn mã dán phía trước xe để nhận diện phương tiện. Việc trừ tiền sẽ được thực hiện hiện theo mã này; việc trừ tiền nếu xảy ra sai sót có khả năng là do sơ sót khi nhận diện.

Về các trường hợp sử dụng thủ đoạn làm cho camera không đọc được biển số để tránh phạt nguội hoặc phạt sai đối tượng vi phạm, trước khi lực lượng cảnh sát giao thông thực hiện "phạt nguội" sẽ tiến hành các biện pháp xác minh. Theo đó, trường hợp không đủ căn cứ hoặc có căn cứ cho rằng phương tiện có biển số thể hiện như trong hình ảnh phạt nguội không phải là phương tiện vi phạm thì sẽ không thực hiện xử phạt.

Các trường hợp sử dụng biển số không đúng, không do cơ quan có thẩm quyền cấp sẽ bị xử phạt theo hành vi Điều khiển xe gắn biển số không đúng với giấy đăng ký xe hoặc gắn biển số không do cơ quan có thẩm quyền cấp, bị phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng theo Nghị định số 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung năm 2021).

Năm 2023, CATP đã phát hiện 04 trường hợp ô tô và 01 trường hợp ô tô trong 10 tháng đầu năm 2024 vi phạm quy định về gắn biển số.

Thượng tá Nguyễn Thăng Long cho biết, khi người dân nhận thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật nói chung và vi phạm liên quan quy định về gắn biển số nói riêng, có thể gửi phản ánh đến đơn vị công an gần nhất để xử lý; trong đó đối với vi phạm liên quan quy định về gắn biển số, người dân có thể gửi phản ánh đến đơn vị cảnh sát giao thông gần nhất để kịp thời phát hiện xử lý.

Vũ Phong