Hoàn thiện hạ tầng 'siêu đô thị', thúc đẩy 6 tuyến metro đến 2030

Báo cáo trước phiên chất vấn, ông Trần Quang Lâm cho biết sau gần nửa năm hợp nhất không gian địa lý và xây dựng chính quyền hai cấp, ngành xây dựng được Thành phố giao nhiều nhiệm vụ, trọng trách để góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Từ thời điểm sáp nhập đơn vị hành chính 1/7, Thành phố duy trì trật tự xã hội và các hoạt động liên tục của doanh nghiệp về lĩnh vực xây dựng, dự án; chuẩn bị tốt pháp lý để triển khai phân cấp, phân quyền; kịp thời tháo gỡ khó khăn để thiết lập ngay việc quản lý xây dựng - đô thị với hơn 6.000 km², gần 15 triệu dân.

Theo ông Lâm, khi hợp nhất, các chỉ số về vận tải hàng hóa, hành khách công cộng, cảng biển, đường thủy đều tăng mạnh. Chỉ số doanh thu các lĩnh vực liên quan đến vận tải và logistics đều tăng. Dù vậy, thách thức của "siêu đô thị" TPHCM hiện nay là vấn đề giao thông, nhà ở, môi trường, biến đổi khí hậu, ngập nước, sụt lún.

TPHCM đã có đề án lớn để cụ thể hóa quy hoạch cả vùng Đông Nam Bộ, xác định đây là cực tăng trưởng lớn của đất nước và khu vực nên triển khai rất đồng bộ. Hơn nữa, khi Trung ương ban hành 4 nghị quyết trụ cột thì ngành giao thông Thành phố cũng sớm hành động.

Đó là sự chuẩn bị hệ thống hạ tầng khung, hạ tầng giao thông kết nối vùng, Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4; cao tốc TPHCM - Mộc Bài, cao tốc Thủ Dầu Một - Chơn Thành. Trong đó, Thành phố được giao chủ trì hai tuyến vành đai lớn là Vành đai 3, 4 và các tuyến metro.

Thành phố cũng đã chuẩn bị hành trang rất kỹ để triển khai hệ thống tàu điện ngầm, xác định rõ sẽ triển khai hệ thống sức chứa lớn để giải quyết vấn đề giao thông đô thị, xây dựng hạ tầng đồng bộ, bền vững.

Theo đó, Thành phố xác định từ nay đến năm 2030, ngoài hệ thống đường bộ khung, vành đai, cao tốc... đã bố trí vốn, sẽ có bộ khung giao thông đường bộ để kết nối vùng. Về đường sắt, đến năm 2030 Thành phố sẽ phát triển thêm 6 tuyến metro. Ban chỉ đạo phát triển hệ thống đường sắt đô thị TPHCM đặt mục tiêu hoàn thành ít nhất 179 km đường sắt đô thị từ nay đến năm 2030; triển khai thêm 4 tuyến để đảm bảo 300 km từ nay đến 2035.

Tại buổi chất vấn, trả lời đại biểu về chính sách hỗ trợ mặt bằng, vị trí trạm sạc và giá điện sạc để phát triển xe điện trên địa bàn, ông Trần Quang Lâm cho biết, TPHCM đi đầu về chuyển đổi xanh và để phát triển giao thông xanh, điều kiện tiên quyết là phải có các điểm sạc. Hiện thành phố có khoảng 1.000 vị trí sạc điện ô tô.

Với khuyến cáo chung của thế giới là khoảng 10 ô tô/trụ sạc và 50 xe máy/trụ sạc, thành phố cần khoảng 3.960 trụ sạc cho ô tô và khoảng 1.740 trụ sạc cho xe máy điện. Thành phố đang rà soát các vị trí đất công cộng như công viên, đất trống, bãi đỗ xe, trên vỉa hè có mặt bằng để lắp đặt các trụ sạc điện/tủ đổi pin. Trước mắt, Thành phố có 19 bến xe buýt lớn, đáp ứng gần 2.000 xe buýt (sạc ban đêm) và các phương tiện khác vào ban ngày.

Đối với chất vấn của đại biểu xung quanh dự án Cải tạo kênh A41, ông Trần Quang Lâm cho biết, từ cuối năm 2024, chủ đầu tư đã tổ chức thi công dự án Cải tạo kênh A41 (được phê duyệt vào năm 2016), đến nay đã đạt khối lượng thi công lắp đặt cống hộp khoảng 73%. Tuy nhiên, hiện chỉ có 128/142 trường hợp đồng thuận, nhận tiền và 114 trường hợp tháo dỡ công trình, bàn giao mặt bằng trống để thi công.

Cũng liên quan sự chậm trễ thực hiện dự án, đại biểu đề nghị làm rõ trách nhiệm của Sở trong việc bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình các dự án giao thông.

Ông Trần Quang Lâm giải thích thủ tục điều chỉnh quy hoạch thường kéo dài thời gian (làm ảnh hưởng đến tiến độ cầu đường Nguyễn Khoái, cầu đường Bình Tiên...)

Ngoài ra, có tình huống trong bước lập chủ trương đầu tư chưa nghiên cứu kỹ về quy mô đầu tư ở giai đoạn hoàn chỉnh, phân kỳ đầu tư giai đoạn 1 cho phù hợp; chủ trương đầu tư trùng lắp dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện, như dự án Mỹ Phước - Tân Vạn...

Ông Lâm cũng thừa nhận có nguyên nhân từ năng lực điều hành của chủ đầu tư, năng lực của nhà thầu thi công tham gia dự án, công tác giải phóng mặt bằng… Trước các tồn tại trên, Sở đã tham mưu UBND TPHCM nhiều giải pháp để khắc phục.

VP