Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: Viết để chữa lành vết thương tâm hồn

Cặm cụi những trang văn

Những ngày dịch giã, chẳng được đi đâu, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vẫn cố gắng giữ nếp sáng tác bằng cách sáng sáng ngồi vào bàn làm việc. Xưa nay ông vẫn viết đều đặn như thế. Nhưng giữa một bầu không khí u buồn, đau thương bao phủ cả thành phố suốt thời gian dài, làm sao lòng người bình yên mãi được. Nhà văn thú nhận, những ngày dịch bùng phát dữ dội tại TPHCM, ông khó giữ được sự điềm tĩnh vốn có. Nỗi lo đã len lỏi vào từng suy nghĩ, xáo trộn nếp sinh hoạt hằng ngày.

Khi người bạn thân của ông, nhà thơ, họa sĩ Lê Thánh Thư, đột ngột qua đời vì COVID-19, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh bị sốc suốt thời gian dài. Lúc đó, mọi hoạt động sáng tác dường như "đóng băng" vì ông không thể bình tĩnh để làm bất cứ chuyện gì. Nhưng rồi ông nhận ra, cuộc sống có nghiệt ngã đến mấy thì con người cần phải sống tiếp và tìm cách vượt qua. "Chúng ta đâu thể ngưng sống, ngưng làm việc để chờ dịch bệnh qua đi. Tôi biết mình không thể để nỗi buồn cầm chân mãi. Nếu tôi không nhúc nhích một ngón tay nào thì không ai có thể giúp tôi nhấc mình lên khỏi nỗi buồn được. Thế là tôi ngồi vào bàn. Tôi tin làm việc là cách tốt nhất để chữa lành vết thương trong tâm hồn mình", nhà văn Nguyễn Nhật Ánh tâm tư.

Hơn 9 tháng sau ngày chấp bút, "Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng" được xuất bản. Đây là truyện dài thứ 5 của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh viết về thế giới sinh động của loài vật, sau: "Tôi là Bêtô", "Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ", "Chúc một ngày tốt lành" và "Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng". Ngày ra mắt sách, tình hình dịch bệnh tại TPHCM đã dần ổn định. Và người ta thấy nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cười rất tươi. Những trang viết mộng mơ trở thành liệu pháp tinh thần, giúp ông cảm thấy nhẹ lòng trong chuỗi ngày chất chồng nỗi lo dịch bệnh. Và giờ đây, nó nối tiếp hành trình lạc quan ấy, trao những suy nghĩ tích cực, những câu chuyện vui có, buồn có nhưng luôn đong đầy sự sẻ chia, thương cảm giữa các nhân vật trong suốt tác phẩm.

Vẫn là thế giới trong trẻo, ngộ nghĩnh với vịt, gà, chó, ngựa, cáo… vậy mà truyện dài lần này của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cuốn hút đến lạ. "Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng" tràn đầy sự yêu thương, ngập trong khung cảnh thanh bình ở miền quê và những mẩu chuyện gần gũi mà lại lắm bất ngờ, thú vị. Truyện gồm 8 phần, 64 chương nhưng đã đọc thì khó ngừng lại vì nó như những thước phim nối tiếp, hết tình tiết này đến tình tiết khác. Vẫn là chuyện đối nhân xử thế, tình yêu tuổi mới lớn và cách dưỡng nuôi tâm hồn cho những đứa trẻ nhưng qua bàn tay của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh lại hấp dẫn vô cùng. Ngay cả cách đặt tên, mô tả nhân vật cũng hài hước, tinh nghịch. Sợi tơ vàng, Mắt tròn, Cánh cam đâu còn là những chú gà đơn thuần nữa vì đã chuyển tải trọn vẹn những ý tứ rất hay, suy nghĩ rất nhân văn giữa người với người. Các nhân vật khác cũng vậy, mỗi con mang một tính cách, câu chuyện riêng nhưng đều cùng quyện vào nhau để tạo nên những nghĩ suy, hành động ấm áp tình người.

"Vốn sống" thành "vốn chín" mới viết được

Nguyễn Nhật Ánh hay nói, hạnh phúc nhất là được ngồi dưới mái nhà của mình thong thả viết những trang văn yêu thích. Mỗi nhà văn có cách khác nhau, có cảm hứng với những đề tài, lĩnh vực khác nhau. Cảm hứng của ông là viết về tuổi thơ, về trẻ em để ngày ngày được sống trong thế giới trong trẻo, hồn nhiên ấy. Thế giới các nhân vật trong truyện sẽ tác động ngược lại người viết, giúp họ trẻ hóa và giữ được tâm hồn phù hợp với các nhân vật do mình tạo nên. Nhà văn được lợi từ các nhân vật trong từng sáng tác.

"Có những cuốn sách tôi là tác giả, có những cuốn sách tôi là độc giả. Có những đề tài rất hay nhưng tôi chọn đứng ở vị trí của một người đọc thay vì bắt tay vào viết", Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ như thế khi ai đó hỏi sao không thử viết về đề tài thời sự, như về dịch COVID-19 chẳng hạn. Ông chia sẻ thẳng thắn rằng một nhà văn không thể cáng đáng mọi thể loại hay tất cả đề tài. Ở mỗi thời kỳ, họ chọn viết một kiểu. Kiểu viết khiến họ thăng hoa nhất trong từng con chữ, nhân vật. Và, không phải nhà văn nào cũng đủ dữ liệu, đủ điều kiện để nuôi cảm xúc chín muồi. Cảm xúc chưa tới thì làm sao tác phẩm "đi vào lòng người".

Trung thành với thế giới sáng tạo của mình nhưng vẫn đặt ra cái mới giúp bản thân không nhàm chán, suốt nhiều năm nay, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh luôn là tác giả "best seller" của dòng sách đóng mác trẻ thơ, tuổi mới lớn. Nhìn cảnh độc giả háo hức xếp hàng dài đợi ông ký tặng mỗi khi sách mới phát hành đủ thấy được sức hút của cây bút không tuổi này. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh hay chia sẻ rằng: "Người ta hay nói, nhà văn muốn viết phải có "vốn sống". Với tôi, khi "vốn sống" thành "vốn chín" thì tôi mới viết được. Chưa chín muồi nhiều khi viết không hay. Và ý tưởng trong đầu nhà văn như trái cây vậy, trái nào chín trước thì rụng trước. Lúc đó cứ ngồi vào bàn mà viết thôi".

Trước "Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng", nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đang đắm mình vào thế giới thần tiên của một tuyến nhân vật khác. Đây là thể loại mới mà ông muốn chinh phục trong thời gian tới. Ông muốn bước vào thế giới truyện thần thiên, phiêu lưu, hai lĩnh vực rất ít tác giả Việt Nam khai thác cho độc giả nhí trong khi nhu cầu tìm đọc là không hề nhỏ. "Tôi nghĩ những thể loại đó đều rất phù hợp và cần thiết cho bạn đọc. Bản thân tôi cũng thích nữa. Tôi mơ ước một ngày nào đó sẽ viết một cuốn truyện phiêu lưu, truyện thần tiên. Đó là những thể loại tôi thích ngay từ khi còn nhỏ. Viết được là thú vị lắm, mình có viết thành công không hay thôi. Tôi sẽ cố gắng thử sức những đề tài mới để xem giới hạn bản thân tới đâu. Nhưng đó sẽ là các tác phẩm nhẹ nhàng, gần gũi", nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói thêm.

Mỗi ngày ngồi vào bàn làm việc và sống hết mình trong thế giới sáng tạo mang màu sắc trẻ thơ, đôi tay ấy dường như không mỏi sau mấy chục năm miệt mài "dệt chữ". Năm mới, ông tự đặt cho mình những mục tiêu mới để luôn bận rộn với ý tưởng, với các câu chuyện dễ khiến người đọc mê say./.

Gia Mỹ